Τις υπογραφές για 5ετή ανανέωση της αμυντικής τους συμφωνίας έβαλαν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και ΗΠΑ.
Η επιβεβαίωση του στρατηγικού και σταθεροποιητικού ρόλου που διαδραματίζει η Ελλάδα από την περιοχή των Βαλκανίων μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται στον πυρήνα της νέας Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) που υπέγραψε η χώρα μας με τις ΗΠΑ. Λίγο μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης του Νίκου Δένδια με τον Άντονι Μπλίνκεν στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι δύο υπουργοί προσήλθαν στην αίθουσα Benjamin Franklin όπου υπέγραψαν σε ειδική τελετή την πενταετή ανανέωση της συμφωνίας.
Στον απόηχο της υπογραφής, διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η MDCA αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης που αναγνωρίζει έμπρακτα τον διευρυμένο γεωπολιτικό ρόλο που καλείται να παίξει η Ελλάδα. Όπως μάλιστα επισημαίνουν, οι ΗΠΑ επιλέγουν να ενισχύσουν το γεωπολιτικό και στρατηγικό τους αποτύπωμα στη χώρα μας, την ίδια ώρα που απομακρύνονται από την Ευρώπη και στρέφουν το στρατηγικό τους ενδιαφέρον στον Ειρηνικό. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στο γκρουπ των ελάχιστων ευρωπαϊκών χωρών στις οποίες οι ΗΠΑ επενδύουν για το μέλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για συμβατική δέσμευση που θα συνεχίσει να ακολουθείται ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο ένοικος στον Λευκό Οίκο.
Υπό αυτό το πρίσμα, ένα άλλο στοιχείο που αποτιμάται θετικά είναι η πενταετής χρονική παράταση, με δεδομένο ότι προσδίδει μακροπρόθεσμο χαρακτήρα στην αμυντική σχέση και επιτρέπει στην Ουάσινγκτον να επενδύσει γεωπολιτικά και στρατηγικά στην Ελλάδα. Οι διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η μεγαλύτερη χρονική διάρκεια θα επιτρέψει στη συμφωνία να απαλλαγεί από τη συγκυρία της στιγμής, η οποία διαμορφώνεται από τις σχέσεις που έχουν οι ΗΠΑ με άλλα κράτη της περιοχής.
Ένα άλλο θετικό γεγονός που καταδεικνύει την αυτοτελή στρατηγική αξία της Ελλάδας είναι ότι σε αντιδιαστολή με το παρελθόν οι ΗΠΑ δεν επιχείρησαν να κάνουν ένα αντίστοιχο άνοιγμα προς την Τουρκία. Διπλωματικές πηγές παρατήρησαν ότι είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δεν βάζουν την Ελλάδα και την Τουρκία στο ίδιο καλάθι. Αντιθέτως, η Ουάσιγκτον φαίνεται ότι δεν πτοείται από την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας και δεν διστάζει να αναπτύξει τις δυνάμεις της στην Ελλάδα.
Η επιλογή της Αλεξανδρούπολης θεωρείται ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που υποδηλώνει την αμερικανική βούληση για την ενίσχυση της ασφάλειας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το γεγονός ότι αυτή η επιλογή γίνεται με παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου, εκτιμάται ότι θα προσκομίσει οφέλη για την ευρύτερη περιοχή του Έβρου και της Θράκης. Κάνοντας μια συνολική αποτίμηση της δυναμικής που εμφανίζουν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις, διπλωματικές πηγές υπογράμμισαν ότι «η διμερής σχέση έχει περάσει σε επίπεδο χωρίς σύγκριση στην διακοσαετή ιστορία των δύο κρατών».
Προστασία της Ελληνικής Εδαφικής Ακεραιότητας
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας θωρακίζεται περαιτέρω, τόσο μέσω της ρητής αναφοράς που υπάρχει στο κείμενο της συμφωνίας, όσο και μέσω της παρουσίας αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές κλειδιά, όπως ο Έβρος και η Κρήτη. Τρεις δεκαετίες μετά την αρχική συμφωνία και μέσα σε ένα εντελώς διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας.
Αμερικανική Καταδίκη του Casus Belli
Για πρώτη φορά σε συμβατικό κείμενο που αφορά τη χώρα μας, οι ΗΠΑ ξεκαθαρίζουν ότι η απειλή χρήσης βίας είναι μη αποδεκτή πρακτική. Η συγκεκριμένη διατύπωση θεωρείται, λοιπόν, ότι φωτογραφίζει εμμέσως πλην σαφώς το casus belli, κάτι που κρινόταν απαραίτητο, καθώς όταν είχε υπογραφεί η συμφωνία η Τουρκία δεν είχε βάλει ακόμα την απειλή χρήσης βίας στο τραπέζι.
Σε αυτό το πλαίσιο, επιβεβαιώνεται η απόφαση για αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας απέναντι σε ενέργειες που απειλούν την ειρήνη και στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι ένοπλες επιθέσεις. Μάλιστα οι δύο πλευρές δεσμεύονται να αποτρέψουν τέτοιες ενέργειες αλλά και να αντιταχθούν σε αυτές.
Ενίσχυση της Αμερικανικής Στρατιωτικής Παρουσίας σε Περιοχές Καίριας Στρατηγικής Σημασίας
Η νέα συμφωνία ενισχύει το αμερικανικό αποτύπωμα σε περιοχές καίριας στρατηγικής σημασίας για την χώρα μας. Η επιλογή στρατοπέδου πλησίον της Αλεξανδρούπολης και του Ναύσταθμου της Σούδας αποτελούν δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα, καθώς πρόκειται για περιοχές όπου εμφανίζεται έντονη τουρκική παραβατικότητα. Όσον αφορά την Αλεξανδρούπολη, οι μνήμες από τα γεγονότα του Έβρου παραμένουν νωπές, ενώ η Κρήτη συνδέεται με το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο, το οποίο εντάσσεται στο ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο του τουρκικού αναθεωρητισμού.
Επιπλέον, η χρονική παράταση της συμφωνίας ανοίγει πλέον τον δρόμο για την εκταμίευση κονδυλίων από το αμερικανικό Κογκρέσο, τα οποία θα επιτρέψουν τη πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε έργα στρατιωτικών υποδομών. Η συμφωνία επιτρέπει στη χώρα μας τη χρήση αυτών των εκσυγχρονισμένων εγκαταστάσεων και συνεπώς θα λειτουργήσει και προς όφελος των Ελληνικών Ένοπλων Δυνάμεων.
Με τα νέα δεδομένα, η συμφωνία είναι πενταετής και προβλέπει μια περίοδο χάριτος δύο ετών στην περίπτωση που μια από τις δύο πλευρές αποφασίσει να την καταγγείλει.
Ανοιχτό Παράθυρο για την Μελλοντική Επέκταση του Αμερικανικού Στρατιωτικού Αποτυπώματος σε Ελληνικά Νησιά
Η νέα συμφωνία όχι μόνο δεν αποκλείει την μελλοντική αμερικανική παρουσία στα Ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης, αλλά περιλαμβάνει και ρητή πρόβλεψη για την επέκταση και σε άλλες εγκαταστάσεις. Διπλωματικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η αμερικανική πλευρά δεν επιθυμούσε στην παρούσα τουλάχιστον συγκυρία να δεσμευτεί άμεσα για άλλες περιοχές. Ερμηνεύοντας, λοιπόν, τη συγκεκριμένη απόφαση, εκτίμησαν ότι έχει να κάνει με γεωγραφικές επιλογές αλλά και οικονομικούς λόγους. Ωστόσο, η συμφωνία βάζει τα θεμέλια για τη μελλοντική αύξηση των τοποθεσιών εφόσον το επιβάλουν οι συνθήκες.
Ασπίδα Προστασίας που υπερβαίνει δεσμεύσεις σε πολυμερή Σχήματα
Υπό το φως των νέων συμφωνιών με τις ΗΠΑ και την Γαλλία, διπλωματικές πηγές υπογράμμισαν το γεγονός ότι στρατηγικοί σύμμαχοι της Ελλάδας αποφασίζουν να επενδύουν διμερώς στην χώρα μας και συνεπώς να ενισχύσουν περαιτέρω τις υπάρχουσες δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Όπως σημείωσαν το συγκεκριμένο γεγονός υποδηλώνει την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδουν στην προστασία και την ευημερία της χώρας μας. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι στρατηγικοί εταίροι όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι οποίοι βρίσκονται εκτός των πολυμερών σχημάτων, επενδύουν στην ελληνική άμυνα. Η συγκεκριμένη εξέλιξη εκτιμάται ότι ανοίγει τον δρόμο για την ενίσχυση των δεσμών και με άλλους εταίρους.
Η Ελλάδα κρίσιμος παράγοντας στη ενδυνάμωση των Διατλαντικών Δεσμών
Διπλωματικές πηγές επισήμαναν ότι η νέα συμφωνία αποτελεί απόδειξη ότι η στρατηγική σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ παραμένει ακέραια και δυναμική. Για την ελληνική πλευρά, οι συμφωνίες με την Ουάσιγκτον και με το Παρίσι αλληλοσυμπληρώνονται και δεν είναι ανταγωνιστικές, καθώς αποτελούν σημεία ορόσημο στις προσπάθειες που καταβάλλει η Ελλάδα για την Ευρωπαϊκή και την ευρωατλαντική ασφάλεια. Υπό αυτό το πρίσμα, σημειώνεται ότι η αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού προηγμένης τεχνολογίας συνεισφέρει στην ενίσχυση της άμυνας αλλά και της δίκαιης κατανομής των βαρών μεταξύ Ευρωπαίων συμμάχων και των ΗΠΑ εντός του ΝΑΤΟ.
Υπέγραψα, με τον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ @SecBlinken, το 2ο τροποποιητικό πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA). Ένα σημαντικό βήμα που δίνει νέα προοπτική σε εμβάθυνση στρατηγικής σχέσης των 2 χωρών 🇬🇷🇺🇸, οι οποίες ασπάζονται κοινές αρχές & αξίες. (1/2) pic.twitter.com/offyDCHkNJ
— Nikos Dendias (@NikosDendias) October 14, 2021
Κ. Μητσοτάκης: Ηχηρή ψήφος εμπιστοσύνης η υπογραφή νέας πενταετούς συμφωνίας Ελλάδας-ΗΠΑ
«Με μεγάλη ικανοποίηση, αλλά και αίσθημα ευθύνης υποδέχομαι τη νέα πενταετή Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών. Η υπογραφή της σφραγίζει την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Και, ταυτόχρονα, αποτελεί ηχηρή ψήφο εμπιστοσύνης προς τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ταραγμένη περιοχή μας», τονίζει σε δήλωσή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Επισημαίνει ότι στο εξής, οι ΗΠΑ ενισχύουν το στρατηγικό τους αποτύπωμα στην Ελλάδα σε περιοχές κρίσιμης σημασίας, σε μία ακτίνα από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη. «Και μάλιστα σε μία περίοδο αναπροσαρμογής των διεθνών ενδιαφερόντων τους. Αναπτύσσουν, επίσης, τις αμυντικές επενδύσεις τους σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις. Ενώ δεσμεύονται για την από κοινού αντιμετώπιση απειλών ή προκλήσεων εναντίον της πατρίδας μας», σημειώνει.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογραμμίζει ότι πρόκειται για επιτυχία της χώρας, της κυβέρνησης και του υπουργού Εξωτερικών που υπογράφει αυτήν την ώρα την ανανέωση της συμφωνίας με τον Αμερικανό ομόλογό του. «Πολύ περισσότερο, καθώς αυτή θα συνοδεύεται και από επιστολή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, του κ. Blinken, με την οποία οι ΗΠΑ διακηρύσσουν την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της ακεραιότητας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας» τονίζει.
Επίσης, αναφέρει ότι μετά την Στρατηγική Εταιρική Σχέση αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής με την Γαλλία, η χώρα μας προσθέτει, έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των διμερών συμμαχιών της. «Θωρακίζοντας τα εθνικά της συμφέροντα και τον δυναμικό γεωπολιτικό της ρόλο. Ενισχύοντας την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, αλλά και τους διατλαντικούς δεσμούς. Αλλά και υπογράφοντας συμφωνίες που εκπέμπουν μηνύματα ειρήνης και σταθερότητας» τονίζει ο πρωθυπουργός.
Τέλος, καταλήγοντας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δηλώνει ότι η σημερινή θετική εξέλιξη είναι το αποτέλεσμα της μεθοδικής και συχνά αθόρυβης κυβερνητικής πολιτικής, που εξελίσσεται σταθερά, εδώ και δύο χρόνια, με άξονες την ενεργητική διπλωματία και την αμυντική εγρήγορση. «Έχοντας ως πρώτο της μέλημα την ασφάλεια και την πρόοδο της πατρίδας κι ως αταλάντευτη πυξίδα της το Διεθνές Δίκαιο, την ειρήνη και τη συνεργασία των λαών παντού και ιδίως στη Μεσόγειο», προσθέτει.
Ν. Δενδιας: Θεμέλιο για αμερικανικές επενδύσεις σε αμυντικές εγκαταστάσεις
«Είναι μια παρά πολύ καλή μέρα για την πατρίδα μας». Με αυτή τη φράση ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για την υπογραφή της νέας αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ. Όπως σημείωσε, πρόκειται για μια εξέλιξη που κατοχυρώνει τα ελληνικά συμφέροντα και δημιουργεί μια ασπίδα προστασίας της χώρας μας.
Επιπλέον, επισήμανε ότι η συμφωνία θέτει τα θεμέλια για τη πραγματοποίηση αμερικανικών επενδύσεων σε αμυντικές εγκαταστάσεις.
Τέλος, ξεκαθάρισε «ότι αυτή η συμφωνία, όπως και η προηγούμενη συμφωνία που είχε υπογραφεί με την Γαλλία, δεν στρέφεται εναντίον οιουδήποτε. Αντίθετα δημιουργεί έναν άξονα σταθερότητας και βελτίωσης της ποιότητας της ζωής των κοινωνιών της περιοχής. Είναι μια παρά πολύ καλή μέρα για την πατρίδα μας».
ΣΥΡΙΖΑ: Η ελληνοαμερικανική συμφωνία δεν ταιριάζει σε μία Ελλάδα με ανεξαρτησία
Κριτική στην ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή του, στην οποία υποστηρίζει ότι «με τη σημερινή υπογραφή της συμφωνίας με τις ΗΠΑ ο κ. Μητσοτάκης γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης που εκχωρεί επ’ αόριστον στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε ελληνικό έδαφος».
Συνεχίζοντας την κριτική του στον πρωθυπουργό υποστηρίζει ότι «το κάνει, μάλιστα, ανακοινώνοντας με μεγάλη περηφάνια, ότι η συμπερίληψη στρατιωτικής εγκατάστασης στην Αλεξανδρούπολη παρέχει ‘δυνατότητα ταχείας μεταφοράς και στάθμευσης αμερικανικών δυνάμεων στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία’. Βάζοντας έτσι την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή επικίνδυνων εντάσεων στη Μαύρη Θάλασσα. Ως αντιστάθμισμα σε αυτές τις σοβαρότατες παραχωρήσεις, έχουμε μόνο γενικόλογες αναφορές στο σεβασμό της κυριαρχίας μας».
Ακολούθως, προσθέτει ότι με τη συμφωνία «δεν εξασφαλίζεται, όμως, καμία συγκεκριμένη αμερικανική παρουσία, εμπλοκή ή δέσμευση για τη στήριξη αυτής της κυριαρχίας απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, ιδίως στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο». Κλείνοντας υποστηρίζει: «Η ελληνοαμερικανική συμφωνία του κ. Μητσοτάκη ταιριάζει γάντι στο νέο του δόγμα, αυτό του προβλέψιμου συμμάχου και της ‘Ελλάδας- προκεχωρημένου δυτικού φυλακίου’, αλλά δεν ταιριάζει ανάμεσα σε δυο ισότιμους εταίρους και σε μια Ελλάδα με ανεξαρτησία, αξιοπρέπεια και εθνική κυριαρχία».
