Από τα 120 συνολικά αεροσκάφη που έχασε η Πολεμική Αεροπορία τα τελευταία 28 χρόνια, μόνο δύο έπεσαν στη διάρκεια αναχαίτισης τουρκικών αεροσκαφών. Γιατί η χώρα έχει θρηνήσει τόσα πολλά θύματα;
Τα 2 αεροσκάφη τα οποία έπεσαν κατά τη διάρκεια αναχαίτισης τουρκικών μαχητικών ήταν ένα Μιράζ F-1, στις 23 Φεβρουαρίου 1995, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο χειριστής του Ν. Σιαλμάς την ώρα που καταδίωκε ένα τουρκικό F-16 σε μικρό ύψος από τη θάλασσα, και ένα «Φάντομ» (F-4) που κατερρίφθη από λανθασμένη εκτόξευση ελληνικού πυραύλου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους και οι δύο χειριστές του.
Πέραν των δύο αυτών συμβάντων, όσο σκληρών και αν ήταν για την Πολεμική Αεροπορία, κανένα άλλο αεροσκάφος, παλαιό ή σύγχρονο, δεν έπαθε το παραμικρό σε διαδικασίες καθημερινής αναγνώρισης, αναχαίτισης και εμπλοκής στο Αιγαίο. Αντιθέτως, τα υπόλοιπα 118 αεροσκάφη που έπεσαν εν καιρώ ειρήνης, συνετρίβησαν σε ασκήσεις ή σε απλές πτήσεις ρουτίνας.
Συνολικά από το 1990, έχουν χαθεί 155 ανθρώπινες ζωές, εκ των οποίων μόνο 3 από αυτές οφείλεται στην τουρκική προκλητικότητα.
Τι φταίει όμως; Ας προσπαθήσουμε να το αναλύσουμε.
Το πρώτο πρόβλημα εντοπίζεται στις μειωμένες ώρες πτήσης των πιλότων. Την δεκαετία του 1980, ο Έλληνας χειριστής πολεμικού αεροσκάφους είχε κατά μέσο όρο περίπου 18 ώρες πτήσης μηνιαίως. Σήμερα έχει μόλις 7-8, από τις οποίες οι περισσότερες είναι για εναέριες περιπολίες στο FIR Αθηνών.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το α’ εξάμηνο του 2010, οι τοποθετημένοι Ιπτάμενοι ήταν τριακόσιοι τριάντα ένας (331) και οι προσκολλημένοι εβδομήντα τέσσερις (74). Εκτέλεσαν συνολικά 21.723 ώρες και οι μέσοι όροι ωρών πτήσης ανά εξάμηνο και Ιπτάμενο ήταν 58,7 για τους τοποθετημένους και 31 για τους προσκολλημένους. Το α’ εξάμηνο του 2008 οι τοποθετημένοι Ιπτάμενοι ήταν τριακόσιοι είκοσι τέσσερις (324) και οι προσκολλημένοι εκατόν τέσσερις (104), εκτελώντας 23.853 ώρες και οι μέσοι όροι ωρών πτήσης ανά εξάμηνο και Ιπτάμενο ήταν 64,4 για τους τοποθετημένους και 28,8 για τους προσκολλημένους.
Τα ανωτέρω νούμερα είναι πολύ χαμηλότερα από τα στάνταρ του ΝΑΤΟ, που στην δεκαετία του 1980 προέβλεπαν την συμπλήρωση 204 ωρών πτήσεως/έτος, δηλαδή 17 ώρες/μήνα, ανά Ιπτάμενο.
Ο πληθωρισμός, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, το κόστος συντήρησης και των ανταλλακτικών, έχουν αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα στη συχνότητα, αλλά και στην περιοδικότητα των πτήσεων των μαχητικών αεροσκαφών. Έτσι, στα τέλη του 2010, εν μέσω οικονομικής κρίσης, η επιχειρησιακή εκπαίδευση των πιλότων της Πολεμικής Αεροπορίας περιορίστηκε σε 6 ώρες πτήσης ανά μήνα. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα σχετικής εντολής του υπουργείου Οικονομικών προς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, για περικοπή μέχρι και 20% των λειτουργικών δαπανών στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα, όμως, είναι η ηλικία του στόλου. Με αεροσκάφη που έχουν ηλικία μεγαλύτερη από αυτή των χειριστών τους, οποιαδήποτε συντήρηση κρίνεται ανεπαρκής. Ας μην ξεχνάμε ότι αεροσκάφη F-4, A-7 (και παλαιότερα τα F-5 και Mirage F-1CG) κατασκευάστηκαν πριν από πολλές δεκαετίες και η υπερβολική χρησιμοποίησή τους δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την πτητική τους κατάσταση.
Μακάρι η απώλεια του σμηναγού, Γιώργου Μπαλταδώρου, να είναι η τελευταία απώλεια, στον ακήρυχτο πόλεμο με τους Τούρκους και την τουρκική προκλητικότητα. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας οφείλει να συνδράμει ουσιαστικά στο κρίσιμο αυτό κομμάτι της προστασίας της πατρίδας. Δεν χρειάζεται να θρηνήσουμε άλλα θύματα εν καιρώ ειρήνης…
