Συστάσεις προς την Ελλάδα να επισπεύσει την εφαρμογή των αποφάσεων της Ε.Ε. για το προσφυγικό ζήτημα, απευθύνει η Κομισιόν, στο πλαίσιο της σχετικής έκθεσης προόδου.
Αν και αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η Κομισιόν σημειώνει ότι απομένουν ακόμη πολλά να γίνουν. Όπως υπογραμμίζεται στην έκθεση, οι ελληνικές αρχές έχουν επιλέξει τα πέντε κέντρα πρώτης υποδοχής (hotspots) στη Λέσβο, τη Λέρο, την Κω, τη Χίo και τη Σάμο. Μέχρι σήμερα, όμως, λειτουργεί μόνο το κέντρο πρώτης υποδοχής στη Λέσβο.
Η Ελλάδα όρισε επίσης συντονιστές των εν λόγω κέντρων και συνέστησε μια κεντρική συντονιστική επιτροπή. Πρέπει όμως να ολοκληρώσει την κατασκευή των κέντρων πρώτης υποδοχής σύμφωνα με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα και να βελτιώσει την οργάνωσή τους.
Η Κομισιόν καθιστά σαφές ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ελλάδα, θέτοντας στη διάθεσή της την αναγκαία τεχνική εμπειρία ώστε να αρχίσουν να λειτουργούν πλήρως τα κέντρα πρώτης υποδοχής. Η Frontex, από την πλευρά της, θα βοηθήσει την Ελλάδα στην καταγραφή μεταναστών στα βόρεια σύνορα, με τη διάθεση επιπλέον συνοριοφυλάκων, και θα αποστείλει ομάδες ταχείας επέμβασης στα σύνορα (RABIT) στο Αιγαίο και στα νησιά του Αιγαίου, ύστερα από αίτημα της Ελλάδας.
Η Ελλάδα, συνεχίζει, δεσμεύτηκε να αυξήσει την ικανότητα υποδοχής σε 30.000 θέσεις για αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα έως το τέλος του έτους. Επίσης, με τη βοήθεια της UNHCR θα παράσχει τουλάχιστον 20.000 επιπλέον θέσεις – προαπαιτούμενο για τη λειτουργία του συστήματος επείγουσας μετεγκατάστασης.
Στις 14 Δεκεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψε συμφωνία με την UNHCR για τη χρηματοδότηση, με 80 εκατ. ευρώ, ενός προγράμματος επιδότησης ενοικίου με στόχο την παροχή 20.000 θέσεων σε χώρους υποδοχής. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει επίσης τη δημιουργία 7.000 θέσεων στα κέντρα πρώτης υποδοχής. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, η Ελλάδα προτίθεται να αρχίσει την κατασκευή 4.500 επιπλέον χώρων φιλοξενίας στη Λέσβο, τη Λέρο και την Κω.
Η Ελλάδα, υπενθυμίζει η Κομισιόν, έχει επίσης υπογράψει συμφωνία επιχορήγησης με την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δημιουργία έως και 700 θέσεων υποδοχής στον Ελαιώνα. Συνολικά, μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου του 2016, θα είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα 35.000 θέσεις υποδοχής – δηλαδή περισσότερες από τις 30.000 θέσεις έως το τέλος που 2015, για τις οποίες είχε δεσμευτεί η Ελλάδα στη σύνοδο των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων.
Τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν να βοηθήσουν την Ελλάδα, με τη μετεγκατάσταση 66.400 ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης ξεκίνησε με πολύ αργούς ρυθμούς, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχουν σημάδια βελτίωσης. Η πρώτη πτήση μετεγκατάστασης μετέφερε 30 αιτούντες άσυλο από την Ελλάδα στο Λουξεμβούργο. Μέχρι σήμερα, έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα 64 αιτούντες άσυλο. Έχουν καταγραφεί άλλοι 370 υποψήφιοι για μετεγκατάσταση και έχουν υποβληθεί 297 αιτήσεις μετεγκατάστασης σε άλλα κράτη μέλη.
Μόνο εννέα κράτη μέλη προσέφεραν στην Ελλάδα συνολικά 305 θέσεις για μετεγκατάσταση, ενώ 14 κράτη μέλη έχουν ορίσει υπαλλήλους-συνδέσμους για τη στήριξη της διαδικασίας επί τόπου. Για να λειτουργήσει σωστά το σύστημα, τα κράτη μέλη πρέπει να αυξήσουν ουσιαστικά τη στήριξη που παρέχουν.
Τον Δεκέμβριο, προστίθεται στη σχετική έκθεση, θα μπορούσε να ξεκινήσει το πρόγραμμα υποστηριζόμενης οικειοθελούς επιστροφής μέσω του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ). Από τις αρχές του 2015, η Ελλάδα έχει προβεί σε 16.131 αναγκαστικές και 3.460 υποστηριζόμενες οικειοθελείς επιστροφές οικονομικών μεταναστών που δεν είχαν δικαίωμα ασύλου στην Ευρώπη. Η Ελλάδα στερείται ακόμη μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τις επιστροφές και δεν διαθέτει επαρκείς χώρους κράτησης για την παρεμπόδιση της διαφυγής των εν λόγω ατόμων, καταλήγει επικριτικά η Κομισιόν.
