Της Μαρίας Κώστα Ζώτου (Ειδική Παιδαγωγός MSc, Επιστημονικά Υπεύθυνη στα Διεπιστημονικά κέντρα «Δια…λόγου Τέχνη»)
Η οικογένεια αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που επιδρούν στην ανάπτυξη του ατόμου, το αναπτύσσουν και το εξελίσσουν. Ως σύστημα, το περιβάλλον αποτελεί το βασικό πλαίσιο, για την ανάπτυξη και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, την εκμάθηση των ρόλων και τη κοινωνικοποίησή του. Η οικογένεια αποτελεί μία μικρογραφία της κοινωνίας και για αυτό θεωρείται ο σημαντικότερος φορέας κοινωνικοποίησης.
Σε όλα τα στάδια που διανύει μία οικογένεια αναπτύσσονται οι σχέσεις των μελών, η προσωπικότητα τους και διαμορφώνονται οι ρόλοι τους. Οι αλλαγές καθορίζονται από την εσωτερική οργάνωση της οικογένειας αλλά και από την εξωτερική της θέση στην κοινότητα και τις επιδράσεις που δέχεται. Οποιαδήποτε αλλαγή συμβεί μέσα στην οικογένεια έχει αντίκτυπο στην οικογενειακή συνοχή και θα αλλάξει τις ισορροπίες. Αυτό φαίνεται εύκολα όταν υπάρξει ένα διαζύγιο.
Ο χωρισμός των δύο γονέων, αποτελεί ένα από τα πιο στρεσογόνα συμβάντα για όλα τα μέλη της οικογένειας. Τα παιδιά βιώνουν το «σπάσιμο» του οικογενειακού πυρήνα, αισθάνονται θλίψη και πίκρα, Πολλές φορές θυμώνουν με τον έναν από τους δύο γονείς, τον οποίο θεωρούν υπεύθυνο για αυτή την απόφαση. Προκειμένου τα παιδιά να κατανοήσουν πλήρως τη νέα κατάσταση και να την αποδεχτούν, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετοί μήνες.
Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένοι παράγοντες προστασίας των παιδιών κατά την ανακοίνωση του διαζυγίου:
- Η ανακοίνωση του διαζυγίου πρέπει να γίνει και από τους δυο γονείς.
- Το παιδί πρέπει να εκφράσει τα συναισθήματά του και να μην κρύψετε τα δικά σας αισθήματα.
- Μην κατηγορείται ο ένας γονιός από τον άλλο και αποφύγετε τα υλικά ανταλλάγματα στο παιδί.
- Το παιδί θα πρέπει να καταλάβει τη διαφορά μεταξύ συζυγικού και γονεϊκού ρόλου. Πρέπει να εξηγηθεί στο παιδί πως ο γονεϊκός ρόλος παραμένει αναλλοίωτος και πως θα το φροντίζετε και θα σέβεστε ο ένας τον άλλο.
- Το παιδί χρειάζεται να αγαπά και τους δυο του γονείς.
- Διαβεβαιώστε το παιδί ότι θα είστε για πάντα γονείς του.
- Είναι σημαντικό να διαβεβαιωθεί και από τους δύο ότι την ευθύνη του χωρισμού δεν την έχει το παιδί.
- Προκειμένου να αποφευχθούν οι φαντασιώσεις και οι ελπίδες του παιδιού ότι θα συμφιλιωθείτε, είναι σημαντικό να είστε ξεκάθαροι και σταθεροί ως προς την απόφασή σας και να μην αφήσετε κανένα παραθυράκι ανοιχτό για το παιδί.
- Πρέπει να απαντάνε ξεκάθαρα στις ερωτήσεις του παιδιού αλλά να μην μπείτε σε προσωπικές λεπτομέρειες για τους λόγους του διαζυγίου.
- Πολύ σημαντικό είναι το παιδί να νιώσει ελεύθερο να μπορεί να βλέπει και να μιλά στον απόντα γονέα, όποτε το επιθυμεί.
- Πρέπει να χτιστεί σταθερότητα τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο και στα δύο σπίτια και το πρόγραμμα καθώς και οι ρουτίνες του παιδιού δεν θα πρέπει να αλλάξουν.
- Είναι απαραίτητη η ενημέρωση του σχολικού περιβάλλοντος καθώς και του φιλικού – οικογενειακού περιβάλλοντος, ώστε το παιδί να γνωρίζει ότι μπορεί να απευθυνθεί για στήριξη αλλού.
- Παρά το γεγονός ότι έχετε χωρίσει είναι απαραίτητη η συμμετοχή σας σε σημαντικές στιγμές του παιδιού.
Παρόλ΄αυτά το κάθε παιδί θα αντιδράσει τελείως διαφορετικά σε ένα διαζύγιο και αυτό εξαρτάται από το πλήθος άλλων παραγόντων, όπως από τη προσωπικότητά του, την ιδιοσυγκρασία του, από την ηλικία του, από τη σειρά που κατέχει στη σειρά των αδελφών και τη σχέση του με το γονέα που θα φύγει.
