Tον πρωθυπουργό της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου, υποδέχονται το απόγευμα στις Βρυξέλλες oι Ευρωπαίοι ηγέτες με στόχο να συνάψουν μια συμφωνία με την Άγκυρα για την αναχαίτιση της μαζικής ροής μεταναστών και προσφύγων προσφέροντάς της οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα.
Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής ανάμεσα στα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. και την Τουρκία αναμένεται να επιβεβαιωθεί η χορήγηση οικονομικής βοήθειας ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ στις τουρκικές αρχές ως συμβολή για την υποδοχή των Σύρων προσφύγων (2,2 εκατ. Σύροι βρίσκονται στην τουρκική επικράτεια). Στόχος των Ευρωπαίων είναι να ανασχεθεί το κύμα των προσφύγων που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη, η ενότητα της οποίας έχει κλονιστεί εξαιτίας της πίεσης που έχουν δημιουργήσει οι ροές τους.
Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται να αρχίσει στις 16:00 (17:00 ώρα Ελλάδας) και να διαρκέσει περίπου τρεις ώρες.
Ο πόλεμος στη Συρία, ο οποίος διαρκεί τεσσεράμισι χρόνια, έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 250.000 ανθρώπους κι έχει εκτοπίσει 12 εκατομμύρια ανθρώπους, που είτε έχουν εκτοπιστεί εντός της χώρας, είτε έχουν γίνει πρόσφυγες.
Εκμεταλλευόμενοι την αγωνία της Ευρώπης για την εξεύρεση λύσης, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η ισλαμοσυντηρητική κυβέρνησή του διεξήγαγαν μια σκληρή διαπραγμάτευση και διπλωμάτες σημείωσαν ότι καταβάλλονταν εντατικές προσπάθειες ως και χθες για να υπάρξει οριστική συμφωνία.
Η Ε.Ε. θέλει να λάβει από την Άγκυρα τη δέσμευση ότι τα σύνορά της θα γίνουν πιο αδιαπέραστα για τους οικονομικούς μετανάστες. Πάνω από 700.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φθάσει από την αρχή της χρονιάς στην Ευρώπη, κινούμενοι κυρίως προς την Ελλάδα από τις τουρκικές ακτές.
Οι Ευρωπαίοι πιέζονται ακόμη περισσότερο μετά την αποκάλυψη πως ορισμένοι από τους καμικάζι που διέπραξαν τις επιθέσεις στο Παρίσι την 13η Νοεμβρίου είχαν ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή. Η κατάρριψη ενός ρωσικού βομβαρδιστικού από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία έκανε ωστόσο πιο λεπτές τις ισορροπίες που πρέπει να τηρηθούν.
Η τουρκική κυβέρνηση μοιάζει αποφασισμένη να αποσπάσει όσο περισσότερα πολιτικά ανταλλάγματα μπορεί για το «σχέδιο δράσης» που διαπραγματεύθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις τελευταίες εβδομάδες.
Υπάρχει πάντως ακόμη μια αίσθηση νευρικότητας ως έναν βαθμό, για το ενδεχόμενο η τουρκική κυβέρνηση να μην υπογράψει τη συμφωνία αλλά να πιέσει κι άλλο, νευρικότητα που αυξήθηκε εξαιτίας της απόφασης του ισχυρού άνδρα της Τουρκίας να μην ταξιδέψει ο ίδιος στις Βρυξέλλες, αλλά να στείλει τον πρωθυπουργό του. «Οι Τούρκοι πάντοτε διαπραγματεύονται ως το τελευταίο δευτερόλεπτο», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Γιατί θα έπρεπε να είναι διαφορετική η κατάσταση αυτή τη φορά;»
Η Άγκυρα πίεζε ιδίως να της δοθεί μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια. Η αρχική προσφορά της Ε.Ε. για 3 δισεκατομμύρια τα επόμενα δύο χρόνια δεν αναμένεται να έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αφού η τουρκική κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει ένα μεγαλύτερο ποσό.
Ανάμεσα στα άλλα οφέλη που προσδοκά να αποσπάσει η Τουρκία είναι μια δέσμευση περί του ότι θα δοθεί ώθηση στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, αν και αυτό προϋποθέτει να πειστούν οι χώρες που δεν θέλουν η Τουρκία να μπει στην Ε.Ε., αλλά και η Κύπρος. Κατά ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, επιφυλάξεις έχουν εκφραστεί επίσης από την κυβέρνηση της Ελλάδας. Την Πέμπτη ο πρόεδρος Ερντογάν σημείωσε με ικανοποίηση ότι το κεφάλαιο 17 των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (οικονομική πολιτική) θα ανοίξει «στα μέσα Δεκεμβρίου» και η Άγκυρα αναμένει να ανοίξουν κι άλλα πολύ σύντομα, πιθανόν μέσα στο 2016.
Τα ζητήματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αναμένεται να συζητηθούν ιδιαιτέρως στη σύνοδο, επισήμαναν διπλωμάτες, παρά τις εκκλήσεις σε όλη την Ευρώπη αλλά και από την Τουρκία να ασκηθεί πίεση στην τουρκική κυβέρνηση για θέματα όπως η ελευθερία του Τύπου.
Η Ε.Ε. προ ημερών επέκρινε την «σοβαρή οπισθοδρόμηση» σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία χαρακτηρίζοντας «ανησυχητική» τη δίωξη δύο Τούρκων δημοσιογράφων που κατηγορούνται για «τρομοκρατία» και «κατασκοπεία» και φυλακίστηκαν εν όψει της δίκης τους εξαιτίας των αποκαλύψεων τους για τις παραδόσεις όπλων που φέρονται να είχαν κάνει οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες σε ισλαμιστές στη Συρία.
