Ολοκληρώθηκε λίγο μετά τη μία το μεσημέρι της Πέμπτης 09/01 η εξόδιος ακολουθία για τον Κώστα Σημίτη ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών, τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής.
Συγγενείς, φίλοι, πολιτικοί συνοδοιπόροι αλλά και αντίπαλοι είπαν το «ύστατο χαίρε» στον Κώστα Σημίτη.
Ο Κώστας Σημίτης θα κηδευτεί με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού, ενώ έχει κηρυχθεί τετραήμερο εθνικό πένθος. Ο Κώστας Σημίτης θα ταφεί δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου και σε κοντινή απόσταση από τη Μελίνα Μερκούρη, ενώ τιμές θα αποδώσουν αγήματα από τα τρία σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η διαδρομή από τη Μητρόπολη Αθηνών μέχρι το Α’ Νεκροταφείο
Μετά την ολοκλήρωση της εξοδίου ακολουθίας στη Μητρόπολη Αθηνών, η πομπή θα ακολουθήσει πεζή τη σορό του Κώστα Σημίτη στη διαδρομή από τη Μητρόπολη έως την τελευταία του κατοικία στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, και ο χρόνος που υπολογίζεται είναι περίπου 25 λεπτά.
Η πομπή θα διανύσει τη Μητροπόλεως, θα περάσει από τη «Μεγάλη Βρεταννία», θα κάνει μια στάση στο δεύτερο σπίτι του Κώστα Σημίτη, στη Βουλή και στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, θα συνεχίσει στην οδό Αμαλίας, θα φτάσει στους Στύλους του Ολυμπίου Διός και μετά θα συνεχίσει προς την οδό Αναπαύσεως.
Η σορός του πρώην πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ έφτασε στη Μητρόπολη πέντε λεπτά πριν από τις 11:00, με τον κόσμο να χειροκροτεί και τρία σώματα του Στρατού και μία διμοιρία να αποδίδουν με αγήματα τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού.
Από λίγο νωρίτερα βρισκόταν εκεί η οικογένειά του, η σύζυγός του Δάφνη, οι δύο κόρες του, η εγγονή του και αμέσως μετά άνοιξαν οι πόρτες για τους προσκεκλημένους, την πολιτειακή και την πολιτική ηγεσία, τους φίλους και συνεργάτες του Κώστα Σημίτη.
Λίγο πριν την κηδεία δημοσιεύθηκε ένα βίντεο- αφιέρωμα στον πρώην πρωθυπουργό και πρώην πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Σημίτη, στους λογαριασμούς του κόμματος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Δεν υπάρχει τέλος της ιστορίας. Το σήμερα έχει συνέχεια στο αύριο. Από εμάς τους ίδιους εξαρτάται η συνέχεια αυτή.Αντίο Πρόεδρε», αναφέρεται στη λεζάντα που συνοδεύει την ανάρτηση.
“Δεν υπάρχει τέλος της ιστορίας. Το σήμερα έχει συνέχεια στο αύριο. Από εμάς τους ίδιους εξαρτάται η συνέχεια αυτή.”
Αντίο Πρόεδρε. pic.twitter.com/rQZ0qGnqNv
— Nikos Androulakis (@androulakisnick) January 9, 2025
Οι επικήδειοι
Σακελλαροπούλου: Ο Κώστας Σημίτης υπερασπίστηκε με πάθος και λογική τη Δημοκρατία και τις Αρχές της
«Αποχαιρετάμε σήμερα με θλίψη και τιμή μία μεγάλη προσωπικότητα της σύγχρονης ιστορίας μας» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατά τον επικήδειο λόγο της, στην εξόδιο Ακολουθία του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, που τελέστηκε στην Ιερά Μητρόπολη Αθηνών.
Η κ. Σακελλαροπούλου υπογράμμισε ότι «ο Κώστας Σημίτης υπερασπίστηκε, με συνέπεια και πεποίθηση, πάθος και λογική, λέξεις και πράξεις, σε όλη του τη ζωή, τη δημοκρατία και τις αρχές της. Αγωνιστής κατά της δικτατορίας, διακεκριμένος ακαδημαϊκός δάσκαλος, άνθρωπος των ιδεών και του πρακτικού λόγου, άφησε το βαθύ αποτύπωμά του στη Μεταπολίτευση με το δικό του, ξεχωριστό και διαχρονικό, πολιτικό παράδειγμα».
Μιλώντας για το έργο του, σημείωσε ότι «με κύρια αναφορά του την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και το ρεύμα του εκσυγχρονισμού, ο Κώστας Σημίτης εισήγαγε στην πολιτική μας συνείδηση και κουλτούρα μία νέα μέθοδο και αντίληψη της διακυβέρνησης. Με έμφαση στον ορθολογισμό, τον προγραμματισμό, την προσήλωση σε στόχους υψηλούς και την ηθική του καθήκοντος, τη χαμηλότονη, καθημερινή και συστηματική εργασία. Μακριά από δημοφιλείς, ανέξοδες ρητορείες και λαϊκιστικές ευκολίες. Με λόγο μετριοπαθή και μετρημένο και ήθος δημοκρατικό».
Παράλληλα, ανέφερε ότι «ο εκσυγχρονισμός του δεν υπήρξε μόνον ένα πολιτικό και επίκαιρο πρόγραμμα, αλλά και διαρκής θεσμική και κοινωνική άσκηση, μια συνεχής και ανοικτή μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστική πρόκληση. Έθεσε ψηλά και τολμηρά τον πήχη και υπηρέτησε το όραμα μιας ισχυρής και ισότιμης Ελλάδας μέσα στην Ευρώπη. Η οκταετής θητεία του Κώστα Σημίτη στην πρωθυπουργία έφερε σημαντικές κατακτήσεις στο Κράτος Δικαίου και την κοινωνία, σπουδαία έργα υποδομών και επενδύσεις. Συνοδεύθηκε από κορυφαίες στιγμές, που ενίσχυσαν τη θέση της χώρας, διεύρυναν τους ορίζοντές μας και καθόρισαν τον τρόπο ζωής μας. Η ένταξη στην Ευρωζώνη και η είσοδος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν τη συγκυρία και λάμπουν ως εθνικά επιτεύγματα στον μακρύ ιστορικό μας χρόνο».
Ολοκληρώνοντας τον επικήδειο λόγο της, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας υποστήριξε: «Η δημόσια παρουσία του Κώστα Σημίτη τελούσε σε συνέχεια και ενότητα με τον ιδιωτικό του βίο. Ήταν πράος, λιτός και αυτάρκης, με αγάπη για τον πολιτισμό, τα βιβλία και τις τέχνες, αφοσιωμένος και δοτικός στη σύζυγό του Δάφνη και τις κόρες του, τη Μαριλένα και τη Φιόνα, πιστός και υποστηρικτικός στους φίλους και τους συνεργάτες του». Όπως είπε «Οι συγκινητικές, αδιαμεσολάβητες καταθέσεις και μαρτυρίες τους, αυτές τις μέρες, καταδεικνύουν πόσο θα λείψει, αλλά και ότι το υπόδειγμά του θα παραμείνει ζωντανό, ως παρακαταθήκη, για τους ίδιους και για τον τόπο μας».
Μητσοτάκης: Οι παρατάξεις μας κατάφεραν και συναντήθηκαν σε δύο κρίσιμες συγκυρίες
Αγωνιστής της Δημοκρατίας ο Κώστας Σημίτης ανήκει πλέον στην ιστορία που θα ζυγίσει την πολυκήμαντη διαδρομή του.
Τρεις παρακαταθήκες είναι ορατές: Η αταλάνευτη πίστη του στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Ο τρόπος διακυβέρνησης με πρωταγωνιστή το περίφημο μπλοκάκι, τις σημειώσεις όπου καταγράφονταν μεθοδικά οι διακηρύξεις που έγιναν πράξη. Παράδειγμα του πόση σημασία πρέπει να δίνει ένας ηγέτης στην αποτελεσματικότητα.
Η τρίτη ιδιότητα ήταν αυτή ενός πολιτικού που δίπλα στα πολιτικά του καθήκοντα έβρισκε χρόνο να διαβάζει, να παρακολουθεί θέατρο. Αγάπησε αληθινά τον ρόλο του συζύγου και του πατέρα.
Η κυβέρνηση έπρεπε να βοηθά την κοινωνία επιδιώκοντας τις ευρύτερες συναινέσεις, βαδίζοντας συχνά και απέναντι στο ρεύμα.
Δεν πρέπει συνεπώς να διστάζουμε απέναντι στα εμπόδια έχοντας ορίζοντα την πρόοδο. Δύσκολα θα μπορούσε να διαφωνήσει κανείς με τον Κώστα Σημίτη όταν σε αυτό αντικατοτρίζεται η προσπάθεια της πατρίδας να απαλλαγεί από βαρίδια του παρελθόντος. Η δημοκρατική συνέπεια ενός επίλεκτου και ιδρυτικού στελέχους του χώρου που πάλεψε με πάθος για τον χώρο του
Τα δύο καθοριστικά βήματα που σηματοδότησαν την ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας και της Κύπρου. Ο Κώστας Σημίτης δεν είναι μαζί μας, ας κρατήσουμε ότι δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να μεταλλαχθεί και να γίνει αρεστός προσχωρώντας σε έναν ξένο τρόπο συμπεριφοράς.
Με έναν τρόπο αθόρυβο αλλα ηχηρό στην ουσία του, είναι ένα πολύτιμο παράσημο που κατέκτησε με τη στάση του χωρίς ποτέ να διεκδικήσει. Μια εξαίρεση στον πολύβουο χώρο των συνθημάτων και την υπερβολή των ακραίων κομματικών αντιπαραθέσεων.
Ένα παράδειγμα του πώς ένα πολιτικός μπορεί να παραμείνει ενεργός πολίτης μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Επέλεξε έναν επίλογο με νόημα και γι αυτό είναι άξιος τιμής.
Ανδρουλάκης: Η Ελλάδα τιμά τον πρωθυπουργό που σφράγισε την μεταπολιτευτική ιστορία του τόπου
Το ΠΑΣΟΚ αποχαιρετά τον δεύτερο Ιστορικό του Ηγέτη, μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου. O πολιτικός κόσμος γίνεται φτωχότερος, καθώς έχασε μια σπουδαία προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας, που εμπλούτιζε δημιουργικά και με ορθό λόγο τον δημόσιο διάλογο.
Αγαπημένε μου Πρόεδρε,
Με βαθιά συγκίνηση θυμάμαι το μικρό βιβλιαράκι που μου δώρισες σε μια από τις πρώτες μας συζητήσεις.
Μια έκδοση του Ομίλου Αλέξανδρου Παπαναστασίου, που είχες ιδρύσει με άλλους ανήσυχους δημοκράτες αγωνιστές στα χρόνια της νιότης σου.
Με έκανες κοινωνό της πολιτικής σκέψης σου και των ιδανικών με τα οποία πάντα έδινες τη μάχη ενάντια στη συντήρηση και τη μοιρολατρία. Όποιος διαβάσει εκείνο το κείμενο, αντιλαμβάνεται ότι δεν έδινες μάχες τακτικής. Είχες εντοπίσει από νωρίς τις ιστορικές ρίζες των παθογενειών του κράτους και είχες διαμορφώσει το πολιτικό όραμα για την υπέρβαση τους. Γι’ αυτό και ήταν διαρκής η πάλη σου απέναντι στον πελατειασμό, τα στερεότυπα και τα κατεστημένα που καθηλώναν την κοινωνία και τη Δημοκρατία.
Με δημιουργικές ρήξεις, πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα, έκανες πράξη την Ελλάδα της εθνικής αυτοπεποίθησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εξωστρέφειας.
Γι’ αυτές τις αξίες αγωνίστηκες από τα μετεμφυλιακά χρόνια, τα χρόνια της χούντας αλλά και αργότερα στη μεταπολίτευση μέσα από το ΠΑΣΟΚ. Συσπείρωσες μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία γύρω από το Πολιτικό Όραμα του Εκσυγχρονισμού. Δίνοντας του όμως ξεκάθαρα προοδευτικό περιεχόμενο, όπως πιστοποιεί το έργο σου, πολύ πριν οι λέξεις χάσουν το πραγματικό τους νόημα.
Υποστήριζες ότι καμία μεταρρύθμιση ΔΕΝ είναι πολιτικά ουδέτερη. Ως «Αριστερός με σοσιαλδημοκρατικές ιδέες», όπως αυτοχαρακτηριζόσουν, πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα.
Ο πολίτης σε αυτήν τη διαδικασία πρέπει να έχει αξία και να είναι συμμέτοχος. Αλλιώς καμία μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αντέξει μακροπρόθεσμα. Η σημασία των παραπάνω θέσεων καταδείχθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Μια κρίση, βεβαίως, για την οποία έγκαιρα και με τόλμη είχες προειδοποιήσει από το βήμα της Βουλής το 2008.
Το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1996-2004 συνδέθηκε με μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της σύγχρονης Ελλάδας.
Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο καταλληλότερος ηγέτης, σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών και τεράστιων προκλήσεων: Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είχε εισέλθει σε ανεπίστρεπτη πορεία, ενώ η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση απαιτούσε επεξεργασμένο σχέδιο προσαρμογής από τα εθνικά κράτη, ώστε να μη βυθιστούν οι κοινωνίες τους σε παρακμή.
Ο πολιτικός, που έλεγε λίγα αλλά σχεδίαζε και έπραττε πολλά, ένωσε τα χέρια με τον ελληνικό λαό στο δρόμο της σύγκλισης με τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης. Τα επιτεύγματα της κυβέρνησης του είναι σταθμοί στην ιστορία του τόπου. Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με άλυτο το Κυπριακό.
Θέλω πραγματικά να αναλογιστείτε τις επιπτώσεις με τις οποίες θα ήταν αντιμέτωπος ο ελληνισμός από τις τουρκικές επιδιώξεις για διχοτόμηση του νησιού, αν ο διορατικός αυτός ηγέτης δεν είχε σχεδιάσει αυτή τη μεγάλη εθνική επιτυχία.
Ο Κώστας Σημίτης ήταν συνδιαμορφωτής της Ιστορίας, όχι παρακολούθημά της. Ισότιμος συνομιλητής των ισχυρότερων ηγετών που κέρδιζε με την αξιοπιστία και τον ρεαλισμό του. Εξέφραζε διακριτή άποψη στη βάση των δικών του «πιστεύω», όπως έκανε αγωνιζόμενος για μια αυτοδύναμη «Ευρώπη των λαών», ακόμα και αντιτασσόμενος στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Το 2004, άφησε την Ελλάδα πιο αισιόδοξη και ισχυρή από ποτέ.
Η επιτυχημένη προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν απόδειξη ότι η χώρα, όταν διαθέτει ηγεσία με σχέδιο, μπορεί να αναδείξει τον καλύτερό της εαυτό.
Η σημαντικότερη όμως παρακαταθήκη που αφήνει, είναι το όραμα για διαρκή κοινωνική σύγκλιση με τις πιο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Πίστευε βαθιά ότι η Ελλάδα δεν είναι καταδικασμένη στην υστέρηση.
Ας φανταστούμε πως θα ήταν η πατρίδα μας χωρίς τα μεγάλα έργα υποδομών όπως η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός, το Μετρό, η Αττική Οδός, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και άλλα πολλά.
Σταθερές του προτεραιότητες ήταν το ισχυρό Κοινωνικό Κράτος, η Στήριξη του κόσμου της Εργασίας και η συνετή Δημοσιονομική Πολιτική.
Έδωσε πνοή στα δημόσια πανεπιστήμια. Στήριξε τη δημόσια υγεία με 11 νέα νοσοκομεία και εφάρμοσε μόνιμες κοινωνικές παρεμβάσεις, όπως το ΕΚΑΣ και η Βοήθεια στο Σπίτι. Προήγαγε τον θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης, με τη συνταγματική κατοχύρωση των ανεξάρτητων αρχών, την ίδρυση των ΚΕΠ και την προώθηση πλήθους μεταρρυθμίσεων που βελτίωσαν τη ζωή των πολιτών.
Γιατί εν τέλει ο πραγματικός προοδευτικός εκσυγχρονισμός είναι ολόπλευρος. Δεν σημαίνει μόνο οικονομική πρόοδο. Σημαίνει ταυτόχρονα ενίσχυση των θεσμών και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναβάθμιση και όχι υποβάθμιση του κράτους δίκαιου. Σημαίνει διαφάνεια και υπευθυνότητα στη λήψη των αποφάσεων, δίκαιο μέρισμα από την ανάπτυξη και όχι διεύρυνση των ανισοτήτων.
Πραγματικός εκσυγχρονισμός σημαίνει ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα που στηρίζει τον κόσμο της εργασίας. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την περιφερειακή ανάπτυξη και όχι για την πελατειακή νομή τους από ισχυρά συμφέροντα. Αυτή είναι η παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη, η οποία αποτελεί διαρκές κοινωνικό ζητούμενο και πολιτική πυξίδα του Κινήματός μας.
Αγαπημένε μας πρόεδρε,
Πορεύτηκες με ένα σπάνιο πολιτικό ήθος στη δημόσια παρουσία σου. Πάντα παρών στις μεγάλες μάχες της Παράταξής μας. Η ακεραιότητα, η θεσμικότητα και η μεθοδικότητά σου έγραψαν ιστορία. Ανήκεις πλέον στο Πάνθεον των μεγάλων ευρωπαίων ηγετών. Σε μια εποχή που η φιλελεύθερη δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή απειλούνται, σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί, όπως εσύ, αποτελούν φάρους για όλους εμάς που μοιραζόμαστε τις ίδιες πολιτικές πεποιθήσεις. Αλλά και στην προσωπική σου ζωή υπήρξες υπόδειγμα σεμνότητας και απλότητας. Πάντοτε διακριτικά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και ηθικολογίες. Ήσουν το πολιτικό αντίδοτο στην αλαζονεία της εξουσίας.
Μας έδειξες ότι πολλά που φαίνονται ανέφικτα, είναι στο χέρι μας να τα πετύχουμε. Ότι ένας διαφορετικός δρόμος απέναντι στη συντήρηση, είναι εφικτός: Αυτόν τον προοδευτικό πατριωτισμό υπηρέτησες σε όλη σου τη διαδρομή. Σήμερα η Ελλάδα υποκλίνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες της σύγχρονης Ιστορίας της. Αιωνία σου η μνήμη αγαπημένε μου Πρόεδρε.