Έρευνα που έγινε σε 53. 842 μαθητές (51.084 έγκυρα) σε 1.267 από τα 1.656 ημερήσια και εσπερινά δημόσια Γυμνάσια της χώρας με τη συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας, του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και της ΚΕΔΕ από τις 15 Μαρτίου μέχρι τις 15 Μαΐου 2016, έδειξε ότι το 16,7% των μαθητών έχει ήδη δοκιμάσει το κάπνισμα από την ηλικία των 12-14 ετών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, ένας στους δέκα μαθητές Α’ και Β’ Γυμνασίου συγκαταλέγεται στους ενεργούς καπνιστές (σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας). Ανησυχητικό είναι επίσης το γεγονός ότι το 15% των ενεργών καπνιστών (δηλαδή το 2,5% περίπου του μαθητικού πληθυσμού Α΄ και Β’ Γυμνασίου) είναι πολύ τακτικοί καπνιστές (καπνίζουν σχεδόν κάθε μέρα).
Η καπνιστική συνήθεια φαίνεται πως είναι πιο ισχυρή στα αγόρια αυτής της ηλικίας καθώς 1 στα 5 παιδιά της Β΄ Γυμνασίου έχουν δοκιμάσει να καπνίσουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 40% των παιδιών που έχουν δοκιμάσει να καπνίσουν το έκαναν από την ηλικία των 8 ετών έως την ηλικία των 11 ετών, γεγονός που δείχνει ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση σε αυτές τις ηλικίες, στις προσπάθειες ευαισθητοποίησης και πρόληψης.
Τα περισσότερα παιδιά ένα ποσοστό 67,3% κάπνισαν από περιέργεια, ενώ το 9,7% επειδή τον προέτρεψαν οι φίλοι του, το 9,25 για να κάνει εντύπωση στους άλλους το 8,9% από αντίδραση και το 4,9% επειδή ήθελε να μιμηθεί κάποιους, όπως τους γονείς του. Από τους ενεργούς καπνιστές, το 27,1% απάντησε ότι θέλει να καπνίζει χωρίς παρέα και το 72,9% με παρέα.
Σημαντική επίσης, είναι η διαφοροποίηση ανάλογα με χαρτζιλίκι που έχουν από τους γονείς τους. Όσα έχουν μέχρι 5 ευρώ την εβδομάδα είναι σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό ενεργοί καπνιστές (6,7%), σε σχέση με τα παιδιά που παίρνουν από 6 ευρώ και πάνω, όπου το ποσοστό των ενεργών καπνιστών σχεδόν διπλασιάζεται (11,3%).
Εντύπωση προκάλεσε στους ειδικούς η απάντηση στην ερώτηση, αν θα μπορούσαν να σταματήσουν το τσιγάρο αν ήθελαν. Το 29,4% απάντησε ότι δεν μπορούσε που δείχνει ότι έχει εθιστεί, ενώ τη 70,6% ότι θα είναι κάτι εύκολο
Εντύπωση προκαλεί επίσης, ότι 8 στους 10 μαθητές συνδέουν το κάπνισμα με το άγχος. Σημαντικά είναι και τα ποσοστά που συνδέουν το κάπνισμα με τη διασκέδαση (60%) ή τη μόδα (40% το θεωρούν ελκυστική ή δυναμική συμπεριφορά).
Στη ερώτηση αν οι γονείς γνωρίζουν ότι καπνίζει το παιδί τους το 27,5% απάντησε ότι το γνωρίζουν και το αποδέχονται, το 20,6% ότι το γνωρίζουν και αντιδρούν και το 51,9% ότι δεν το γνωρίζουν.
Το 30% του συνόλου των μαθητών αναφέρει ότι εκτίθεται στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι, ενώ το 40% ότι γίνεται «θύμα» παθητικού καπνίσματος σε κάποιον κλειστό δημόσιο χώρο. Μάλιστα ένα 60% όσων ήταν θύματα παθητικού καπνίσματος σε δημόσιο χώρο αναφέρουν ότι ένιωσαν αίσθημα δυσφορίας λόγω της έντασης του φαινομένου. Στην ερώτηση, νομίζεις ότι ο καπνός από το κάπνισμα άλλων ανθρώπων είναι επιβλαβής για εσένα; Το 66,9% απάντησε σίγουρα ναι και μόνο το 9,1% απάντησε σίγουρα όχι.
Επιπλέον, το 63,7% των μαθητών αναφέρει πως είδε κάποιον να καπνίζει μέσα στo σχολείο ή έξω από αυτό και το 36,3% ότι δεν είδε κανέναν. To 95,7% απάντησε ότι δεν είναι σωστό να εισπνέει κάποιος τον καπνό του άλλου στους κλειστούς δημόσιους χώρους και μόνο ένα 4,3% είπε ότι ναι είναι καλό. Όταν ρωτήθηκαν για το αν καπνίζουν οι γονείς τους το 21,9% απάντησε και οι δύο γονείς, το 37,7% ένας από τους δύο και το 40,4% κανένας από τους δύο.
Τέλος, η πλειοψηφία των μαθητών αναφέρει ότι δεν είχε κάποια δυσκολία στο να αγοράσει τσιγάρα σε αυτή την ηλικία, γεγονός που πρέπει να προβληματίσει ιδιαίτερα την πολιτεία ως προς την εφαρμογή της νομοθεσίας για τη προστασία των ανηλίκων.
