Η αυτοεκτίμηση κάθε παιδιού επηρεάζεται από την αποδοχή της οικογένειάς του.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν να αποδεχόμαστε το παιδί μας γι’αυτό που είναι, να του αφιερώνουμε ποιοτικό χρόνο, να κάνουμε μαζί εξωτερικές δραστηριότητες και να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή του, επιτρέποντάς του να ασχολείται με πράγματα που το ενδιαφέρουν.
Η αυτοεκτίμηση των παιδιών σχετίζεται με την αποδοχή τους από τους άλλους, την ικανότητα τους να νιώθουν ότι τα σέβονται, να αισθάνονται άνετα και ασφαλή όταν συνάπτουν σχέσεις με άλλους ανθρώπους, με το θάρρος τους να υποστηρίζουν τις αξίες και τα πιστεύω τους καθώς και με την ικανότητά τους να παίρνουν αποφάσεις ακόμη κι όταν έρχονται σε αντιπαράθεση με τους συνομηλίκους τους.
Η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και της ψυχοσυναισθηματικής ενδυνάμωσης ενός παιδιού παίζουν ιδιαίτερο ρόλο στην απόκτηση κινήτρων για μάθηση αλλά και στη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων. Πολλές φορές συμβαίνει η χαμηλή αυτοεκτίμηση να προκαλεί τη μειωμένη σχολική επίδοση του παιδιού αλλά και την κοινωνική του απομόνωση. Σύμφωνα με έρευνες οι μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτό συμβαίνει διότι συγκρίνουν τον εαυτό τους τόσο ως προς τις μαθησιακές τους επιδόσεις όσο και ως προς τις κοινωνικές τους σχέσεις με τους συμμαθητές τους. Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες σχεδόν από τα πρώτα χρόνια της μαθητικής τους πορείας βιώνουν την αποτυχία και τη ματαίωση. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να εντοπιστούν έγκαιρα οι μαθησιακές και συναισθηματικές δυσκολίες του παιδιού, ώστε να λάβει το ανάλογο εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης.
Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση αναφέρονται στον εαυτό τους με αρνητικούς χαρακτηρισμούς, εστιάζουν μόνο στα αρνητικά στοιχεία, ασκούν σκληρή κριτική στον εαυτό τους, επηρεάζονται έντονα από τα αρνητικά σχόλια των άλλων, στενοχωριούνται υπερβολικά με τις αποτυχίες τους, δεν εκφράζουν τις ανάγκες τους, ενδέχεται να πέσουν θύματα σχολικού εκφοβισμού και βιώνουν έντονο άγχος και κατάθλιψη.
Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης των παιδιών. Ο κάθε γονέας μπορεί να διαδραματίσει σπουδαίο και καθοριστικό ρόλο σε αυτό το έργο. Πιο συγκεκριμένα:
- Βοηθάμε το παιδί μας να βιώσει το αίσθημα της επιτυχίας, να αναγνωρίζει τις δυνατότητές του και να αποδέχεται τις δυσκολίες του.
- Επιλέγουμε δραστηριότητες που δίνουν χαρά στο παιδί και είναι καλό σε αυτές.
- Βοηθάμε το παιδί μας να αυτονομηθεί.
- Δίνουμε ευθύνες στο παιδί και το μαθαίνουμε να συνεισφέρει στις οικιακές εργασίες.
- Ακούμε και σεβόμαστε κάθε ανάγκη του χωρίς να την κρίνουμε.
- Αφήνουμε το παιδί μας να κάνει λάθη.
- Όταν χρειαστεί να κάνουμε μία παρατήρηση τονίζουμε πρώτα τα θετικά στοιχεία και ύστερα τα αρνητικά.
- Κάνουμε θετικά σχόλια και επαινούμε κάθε προσπάθεια που καταβάλει.
- Μέσω συζητήσεων προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί μας να νιώσει περήφανο και ικανό για καθημερινά πράγματα που διεκπεραιώνει.
- Αποφεύγουμε να το συγκρίνουμε με συνομηλίκους του ή τα αδέρφια του.
- Δίνουμε ευκαιρίες στο παιδί να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων και στην επίλυση προβλημάτων.
- Βοηθάμε το παιδί μας να εντοπίσει το μαθησιακό στυλ που του αρμόζει και να λάβει ενεργό ρόλο στο προγραμματισμό και στην υλοποίηση των σχολικών του μαθημάτων.
Η απόκτηση αυτοεκτίμησης για τα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες παίζει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ακαδημαϊκής τους επίδοσης αλλά κυρίως στην ανάπτυξη μιας υγιούς προσωπικότητας. Είναι σημαντικό τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά να αποδεχτούν τις μαθησιακές τους δυσκολίες και να ενθαρρύνεται η κάθε τους προσπάθεια. Το παιδί μας λοιπόν μέσω της αποδοχής θα νιώσει το σεβασμό και την αγάπη μας και θα αρχίσει να πιστεύει στον εαυτό του και τις δυνατότητες του.
της Μαρίας Κώστα Ζώτου, Ειδική Παιδαγωγός, MSc με Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
