Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε και διαβάζουμε ρεπορτάζ για την κατάσταση που επικρατεί στο Πάρκο Τρίτση, και όσοι το επισκεπτόμαστε μπορούμε να δούμε ότι ο χώρος έχει απεριόριστες δυνατότητες, που όμως παράμενουν ανενεργές.
Σήμερα το Πάρκο βρίσκεται σε αναμονή, περιμένοντας το πότε και το πώς οι αρμόδιοι φορείς θα ασχοληθούν σοβαρά μαζί του, ώστε να μπορέσει τελικά να δώσει τα μέγιστα που αποδεδειγμένα μπορεί.
Εξάλλου ένα πάρκο 1.000 στρεμμάτων μέσα στον αστικό ιστό δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο διεθνώς, όταν μάλιστα το πασίγνωστο Hyde Park στο Λονδίνο, είναι λίγο μεγαλύτερο (1400 στρέμματα περίπου). Το ξεχωριστό είναι ότι στην Αθήνα, το Πάρκο Τρίτση αναμένει πάρα πολύ καιρό να εξελιχθεί στην κατεύθυνση του Hyde Park.
Σε ποιον ανήκει το πάρκο ;
Αυτό είναι ένα ωραίο ερώτημα, γιατί συνήθως ο κύριος μιας έκτασης είναι και ο αρμόδιος για την διαχείρισή της, όμως στην περίπτωση του Πάρκου Τρίτση έπειτα από τις διαδικασίες του 1993 από τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και το τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, φθάνουμε στο 2002 όπου με το Προεδρικό Διάταγμα 184/2002 συστήνεται ο φορέας του Πάρκου.
Κατόπιν το 2011 εντάσσεται στον Μητροπολιτικό Φορέα των Προστατευόμενων Περιοχών Αττικής, και το 2014, μεταβιβάζεται στον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας (ΑΣΔΑ). Σήμερα συζητείται η εκ νέου μεταβίβασή του σε έναν νέο φορέα διαχείρισης με τη συμμετοχή Δήμων, Περιφέρειας, ΑΣΔΑ, Κράτους και φορέων της Κοινωνίας των πολιτών.
Τί μπορεί να προσφέρει και ποια η σημασία του;
Στο σημείο που βρίσκεται το Πάρκο, προσφέρεται ένας χώρος οργανωμένος για την επαφή των πολιτών με το Πράσινο, με την φύση, με το περιβάλλον, έναντι της λογικής της τσιμεντούπολης που έχει δομηθεί η Αθήνα. Ακόμη βρισκόμενο στην Δυτική Αθήνα, που έχει χρόνια προβήματα υποβάθμισης, δίνει προοπτικές στο βιοτικό επίπεδων των κατοίκων της περιοχής και μπορεί να προσελκύσει επισκέπτες από κάθε περιοχή, λόγω των οδικών αξόνων που το πλασιώνουν. Η σημασία του Πάρκου Τρίτση, έγκειται στο ότι έχει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που καθιστούν εφικτή και υλοποιήσιμη την περιβαλλοντική αναβάθμιση της Δυτικής Αθήνας και της ποιότητας ζωής στα πρότυπα των μεγάλων ευρωπαϊκών πάρκων των αστικών περιοχών.
Γιατί βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση ;
Σήμερα το Πάρκο, καταρρέει και αυτό παρά τα κατά καιρούς βελτιωτικά έργα και την δράση των εθελοντικών ομάδων και των διάφορων φορέων της κοινωνίας των πολιτών. Βασικές αιτίες είναι: α) το αδύναμο θεσμικό και διοικητικό πλαίσιο που παρότι έχει αλλάξει αρκετές φορές, ουδέποτε μπόρεσε να καταστεί κατάλληλο για τη διοίκηση και διαχείριση του Πάρκου μέσα από μια ολοκληρωμένη και σύγχρονη προσέγγιση στα επιτυχημένα πρότυπα άλλων χωρών β) η αποσπασματική, ελλειπής και άνευ ολοκληρωμένου σχεδίου χρηματοδότηση και η αδυναμία ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων πέραν της κλασσικής διαδικασίας ενοικίασης χώρων για καφέ γ) η αδυναμία και η έλλειψη συγκροτημένου ενδιαφέροντος από τους δήμους της Δυτικής Αθήνας συνολικά να αγκαλιάσουν και να εντάξουν το Πάρκο στην αντίληψή τους.
Τι μπορεί να γίνει ;
Πλέον έπειτα από τόσα χρόνια λαθών, παραλείψεων και αδιαφορίας, η αξιοποίηση του Πάρκου είναι εφικτή αρκεί : α) να συσταθεί ένας νέος φορέας με πλήρη αποσύνδεση από τους φορείς του παρελθόντος, όπου είτε μέσω της μορφής νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, είτε μέσω της ανώνυμης εταιρίας, αλλά και στις δύο περιπτώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα να συμπεριλάβει όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους, Δήμους, ΑΣΔΑ, Περιφέρεια, Κράτος και μη κυβερνητικούς φορείς β ) να προβλεφθούν εξ αρχής δεσμευτικές για το κράτος πηγές χρηματοδότησης και να καθιερωθούν ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία γ) να πλαισιωθεί από ανεξάρτηση από άλλες υπηρεσίες του Δημοσίουμ, διοικητική διαδικασία και να προβλεφθεί η εξ αρχής στελέχωση και με υπαλλήλους του κράτους και με ειδικούς επιστήμονες και προσωπικό.
Τί μπορούν να κάνουν οι πολίτες και γιατί ;
Το Πάρκο Τρίτση όπως κάθε άλλη πράξη που χρειάζεται την κρατική και θεσμική ρύθμιση, σε ένα μεγάλο βαθμό εξαρτάται και από την πίεση που ασκούν οι ενδιαφερόμενοι. Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος και τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες, καθώς και τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, το περιβάλλον, το αστικό πράσινο και η περιβαλλοντική διακυβέρνηση, εντάσσονται στους άξονες της βιώσιμης ανάπτυξης και πέραν των κρατικών αρμοδιοτήτων, οι ίδιοι οι πολίτες έχουν δυνατότητες παρέμβασης και θεσμικής δράσης. Οπότε ο κάθε κάτοικος της Δυτικής Αθήνας μπορεί κατ αρχήν να μάθει για το πάρκο, να ενδιαφερθεί και ακολούθως να πιέσει προς λύσεις, μέσω θεσμικών παρεμβάσεων και διάλογο με τα αρμόδια θεσμικά όργανα. Να αναδειχθεί δηλαδή η μεγάλη σημασία που έχει η ουσιαστική λειτουργία του Πάρκου για τους κατοίκους.
*Άρθρο του Σταύρου Τασιόπουλου στην εφημερίδα ΔΥΤΙΚΑ ΝΕΑ
Ο Σταύρος Τασιόπουλος είναι Δημοτικός Σύμβουλος Αιγάλεω και Υπ. Διδάκτωρ Νομικής, LLM Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης, Msc Περιβαλλοντικής Διακυβέρνησης & Βιώσιμης Ανάπτυξης.
