Σε έναν οδικό χάρτη διαλόγου Ελλάδας-Τουρκίας σε τρία επίπεδα (πολιτικό, ΜΟΕ και θετική ατζέντα) με κομβικό σημείο την επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν στις 18 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της ΓΣ του ΟΗΕ, συμφώνησαν ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν κατά τη συνάντηση τους στην Άγκυρα.
Στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση πάντως ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι παραμένουν οι διαφορές των δύο χωρών στο Αιγαίο, ενώ έθεσε και πάλι θέμα μειονότητας στη Θράκη, κάνοντας λόγο για “ομογενείς μας”.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ ανέφερε συγκεκριμένα ότι συζητήθηκαν τα προβλήματα των δύο χωρών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας: “Έχουμε διαφορές απόψεων στο Αιγαίο”.
Δήλωσε επίσης αναφερόμενος στη Θράκη: “Σημαντικό θέμα της ατζέντας μας ήταν και τα προβλήματα των ομογενών μας στην Ελλάδα. Εχουμε επιλύσει τα προβλήματα της Ελληνικής κοινότητας στη χώρα μας. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στην Ελλάδα. Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση των οθωμανικών μνημείων στην Ελλάδα”.
Οι δύο ΥΠΕΞ συζήτησαν επίσης το Κυπριακό, με τον κ.Φιντάν να είναι ως προς αυτό μάλλον φειδωλός.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε επίσης: “Περιμένουμε αποτελεσματική συνεργασία από τη γείτονα μας στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων όπως το PKK”, ενώ υποστήριξε ότι: “Το θέμα της παράνομης μετανάστευσης δεν θέλουμε να αποτελέσει πεδίο ανταγωνισμού αλλά συνεργασίας.”
Από την πλευρά του ο κ. Γεραπετρίτης καταρχήν τόνισε ότι η ελληνική πλευρά θέλει να εξελιχθούν οι σχέσεις των δύο χωρών βάσει των αρχών του Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών. Εξέφρασε την ελπίδα για μία σχέση συνύπαρξης και ανεκτικότητας με αμοιβαίο σεβασμό στην ισότητα την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα, καθώς και τη μη ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλου κράτους.
Ο κ. Γεραπετρίτης υπενθύμισε ότι στο Βίλνιους οι ηγέτες των δύο χωρών συμφώνησαν να ξαναπιάσουν το νήμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων και ανέθεσαν στους ΥΠΕΞ να αναλάβουν την πολιτική καθοδήγηση της διαδικασίας.
Χαρακτήρισε ως ρόλο των δύο ΥΠΕΞ “να επιλύουμε τα θέματα αιχμής που ανακύπτουν μεταξύ των δύο χωρών, να συμπιέζουμε εντάσεις ώστε να προλαμβάνουμε εν δυνάμει επικίνδυνες καταστάσεις και να κατευθύνουμε τις συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών σε όλα τα επίπεδα δηλαδή τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης”. Αναφέρθηκε επίσης στην προετοιμασία των επόμενων επαφών των δύο ηγετών “ώστε να προκύπτει διαρκής ισχυρή πολιτική εντολή και νομιμοποίηση στο υψηλότερο επίπεδο”.
Ο κ. Γεραπετρίτης συνεπώς ανακοίνωσε ότι: “Συμφωνήσαμε για το επόμενο διάστημα σε έναν οδικό χάρτη που θα περιλαμβάνει τα εξής τρία επίπεδα: Πρώτον το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου, ο οποίος θα εκκινήσει από την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδόπουλου στις 16 Οκτωβρίου. Δεύτερον, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα εκκινήσουν το επόμενο προσεχές διάστημα. Και τρίτον το επίπεδο των συνομιλιών θετικής ατζέντας υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη σε τομείς όπως ο τουρισμός, επενδύσεις στη γεωργία, ναυτιλία, κλιματική κρίση”.
Χαρακτήρισε δε κομβικό σημείο της διαδικασίας αυτής τη νέα σώναντηση που θα έχουν Μητσοτάκης- Ερντογάν στη Νέα Υόρκη στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 18 Σεπτεμβρίου και στη συνέχεια τη διοργάνωση έως το τέλος του έτους του ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη.
Ο Έλληνας ΥΠΕΞ ανέφερε επίσης ότι συζήτησε με τον Τούρκο ομόλογο του και ζητήματα όπως το Κυπριακό, το μεταναστευτικό και την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας.
“Στο Κυπριακό οι θέσεις μας είναι γνωστές. Κρίσιμο και αναγκαίο βήμα αποτελεί η άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών”, τόνισε.
Σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ο κ. Γεραπετρίτης υπενθύμισε ότι: “Η Ελλάδα από μακρού χρόνου και με συνέπεια την υποστηρίζει εφόσον πληρούνται τα προαπαιτούμενα κριτήρια. Η πορεία αυτή είχε δυσκολίες. Προσβλέπουμε σε μία αγαστή συνεργασία για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων”.
Ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε επίσης λιτά ότι: “Μιλήσαμε και αναδείξαμε τα θέματα που αφορούν τη μειονότητα. Για μας οι μειονότητες είναι γέφυρες συνεργασίας και όλοι οι πολίτες μας στην Ελλάδα απολαμβάνουν ισονομίας και ισοπολιτείας”.
Ενώ τονίσε ως προς την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ότι “είναι προς το κοινό μας συμφέρον να συνεργαστούμε για το έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης και της καταπολέμηση των παράνομων δικτύων διακίνησης”.
Ο κ. Γεραπετρίτης κατέληξε πως: “Η ευθύνη την οποία επωμιζόμαστε είναι ανάλογη της ιστορικής ευκαιρίας που παρουσιάζεται και στις δύο κυβερνήσεις να εδραιώσουμε μία μακρά σχέση καλής γειτονίας” και πρόσθεσε:
“Δεν είμαστε αιθεροβάμονες. Γνωρίζουμε ότι οι αποστάσεις που δημιουργήθηκαν σε βάθος χρόνου και τα πάθη που κληρονομήθηκαν από γενιά σε γενιά δεν διαγράφονται μονοκονδυλιά. Ομως έχουμε τη διάθεση και τη βούληση να επενδύσουμε στην ειλικρίνεια και στην αμοιβαία κατανόηση. Αναζητήσουμε κοινούς τόπους και να διαρρήξουμε εδραιωμένες αντιλήψεις και όπου υπάρχουν διαφωνίες τουλάχιστον να μην οδηγούν σε εντάσεις”.
Τόνισε πάντως ότι: “Απαιτείται προσήλωση σε αρχές όπως η αυστηρή εφαρμογή του Διεθνούς δικαίου”, εκφράζοντας την ελπίδα: “Να χτίσουμε πάνω σε αυτά που μας ενώνουν και να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που μας χωρίζουν”.
