Οι επιστήμονες Ντέιβιντ Μπέικερ, Ντέμις Χάσαμπις και Τζον Μ. Τζάμπερ τιμώνται με το φετινό Νόμπελ Χημείας για το έργο τους πάνω στη δομή των πρωτεϊνών.
Το μισό βραβείο απονεμήθηκε στον Μπέικερ «για τον υπολογιστικό σχεδιασμό πρωτεϊνών», ενώ το άλλο μισό μοιράστηκαν οι Χάσαμπις και Τζάμπερ «για την πρόβλεψη πρωτεϊνικών δομών», ανέφερε η ακαδημία.
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2024 #NobelPrize in Chemistry with one half to David Baker “for computational protein design” and the other half jointly to Demis Hassabis and John M. Jumper “for protein structure prediction.” pic.twitter.com/gYrdFFcD4T— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 9, 2024
Η Χημεία μπορεί να μην είναι πάντα το πιο εντυπωσιακό από τα βραβεία, αλλά στους παλαιότερους αποδέκτες περιλαμβάνονται επιστημονικά μεγαθήρια όπως οι πρωτοπόροι της ραδιενέργειας Έρνεστ Ράδερφορντ και Μαρί Κιουρί.
Το περσινό βραβείο χημείας απονεμήθηκε στους Moungi Bawendi, Louis Brus και Aleksey Ekimov για την ανακάλυψη μικροσκοπικών συστάδων ατόμων, γνωστών ως κβαντικές τελείες, που χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα για τη δημιουργία χρωμάτων σε επίπεδες οθόνες, λαμπτήρες διόδων εκπομπής φωτός (LED) και συσκευές που βοηθούν τους χειρουργούς να βλέπουν τα αιμοφόρα αγγεία σε όγκους.
Εκτός από το χρηματικό βραβείο, στους νικητές θα απονεμηθεί μετάλλιο από τον Σουηδό βασιλιά στις 10 Δεκεμβρίου, ενώ θα ακολουθήσει πλούσιο συμπόσιο στο δημαρχείο της Στοκχόλμης.
Τα κατορθώματά τους
Ο Μπέικερ «πέτυχε το σχεδόν αδύνατο επίτευγμα της δημιουργίας εντελώς νέων πρωτεϊνών», διευκρίνισε η επιτροπή.
«Ανάμεσα σε μια μυριάδα επιστημονικών εφαρμογών, οι ερευνητές μπορούν πλέον να κατανοήσουν καλύτερα την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και να δημιουργήσουν εικόνες ενζύμων ικανών να διασπάσουν το πλαστικό», πρόσθεσε.
Οι άλλοι δύο επιστήμονες, οι Ντέμης Χασάμπης και Τζον Τζάμπερ, που διευθύνουν το Deepmind της Google, «ανέπτυξαν ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για να επιλύσουν πρόβλημα 50 ετών: την πρόβλεψη των πολύπλοκων δομών πρωτεϊνών».
Το μοντέλο τους τεχνητής νοημοσύνης, το Alphafold, επιτρέπει την πρόβλεψη της τρισδιάστατης δομής πρωτεϊνών με βάση το αμινοξύ τους. Οι δύο επιστήμονες, που βρισκόντουσαν μεταξύ των φαβορί, έχουν ήδη τιμηθεί με το βραβείο Λάσκερ το 2023.
Η επιτροπή τόνισε ότι οι ανακαλύψεις των επιστημόνων που βραβεύθηκαν φέτος «προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες».
Το βραβείο αυτό, από τα πιο περίβλεπτα στον επιστημονικό κόσμο, απονέμεται από την Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο ύψους 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ).
