Νέος πτωχευτικός νόμος: Ένα νέο εργαλείο διευθέτησης οφειλών

O νέος πτωχευτικός νόμος 4738/2020 έρχεται να αντικαταστήσει όλα τα μέχρι σήμερα εργαλεία διευθέτησης οφειλών για ιδιώτες και επιχειρήσεις και φέρνει επί της ουσίας μεγάλες αλλαγές, καταρρίπτοντας τα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Γράφει η *Ουρανία Σαγιάκου

Ονομάζεται και δεύτερη ευκαιρία και σίγουρα για μια μερίδα οφειλετών είναι.

Κυρίως για όσους έχουν εξαιρετικά υψηλές οφειλές και δεν έχουν ακίνητη περιουσία, για όσους όμως έχουν θα οδηγηθούν σε αναγκαστική απώλεια περιουσιακών στοιχείων.

Εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών:

• Ο νόμος κατ’ αρχάς παρέχει τη δυνατότητα σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα να υποβάλλουν αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών τους.
• Η ρύθμιση είναι καθολική και θα αφορά όλα τα χρέη του προς όλους τους φορείς, τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τρίτους ιδιώτες. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι δίνεται αναστολή μέτρων εκτέλεσης μέχρι την περάτωση της διαδικασίας.
• Προϋπόθεση είναι το χρέος να κρίνεται βιώσιμο και να υπάρχει συμφωνία αναδιάρθρωσης με τους πιστωτές, μέχρι και σε 240 δόσεις.
• Δεν μπορούν να υποβάλουν αίτηση στην πλατφόρμα για εξωδικαστική ρύθμιση όσοι έχουν κάνει αίτηση στο νόμο Κατσέλη, ή στο νόμο 4605/2019 για εξωδικαστικό συμβιβασμό επιχειρήσεων ή στο νόμο 4469/2017 που αφορά στην πλατφόρμα προστασίας κύριας κατοικίας, εκτός αν παραιτηθούν.
• Ο νόμος θα έχει εφαρμογή από την 1^η Ιανουαρίου 2021 (εφόσον δεν πάρει παράταση η εφαρμογή του λόγω επίλυσης προβλημάτων τεχνικής φύσεως).
• Η αίτηση γίνεται στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα και οι δανειστές έχουν την δυνατότητα και δεν υποχρεούνται να απαντήσουν στο αίτημα ρύθμισης.

Πτώχευση:

• Στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί εξωδικαστική ρύθμιση ακολουθεί η διαδικασία της πτώχευσης.
• Υπογραμμίζεται ότι την αίτηση για κήρυξη πτώχευσης μπορεί να καταθέσει εκτός από τον οφειλέτη και οι πιστωτές, αλλά και ο εισαγγελέας πρωτοδικών.
• Σύμφωνα με το νέο Πτωχευτικό νόμο, έχουν την ικανότητα να «πτωχεύσουν» και φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν την εμπορική ιδιότητα, όπως δημόσιοι υπάλληλοι, ιδιωτικοί υπάλληλοι, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες που βρίσκονται σε παύση πληρωμών. Δηλαδή όλοι όσοι δεν καταβάλλουν υποχρεώσεις προς Δημόσιο, ή φορείς κοινωνικής ασφάλισης, ή τράπεζες τουλάχιστον για περίοδο 6 μηνών.
• Δεν εντάσσονται στο νόμο όσοι οφειλέτες έχουν τουλάχιστον το 90% των συνολικών τους οφειλών σε έναν χρηματοδοτικό φορέα. Στην περίπτωση αυτή οι οφειλέτες θα πρέπει να καταφύγουν στη διμερή διαπραγμάτευση με τον χρηματοδοτικό φορέα που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των απαιτήσεων.
• Αρμόδιο δικαστήριο είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο στον τόπο κατοικίας του φυσικού προσώπου και για μικρού αντικείμενου πτωχεύσεις το Ειρηνοδικείο του τόπου κατοικίας του οφειλέτη.

Πτωχευτική περιουσία, εγγυητές, συνοφειλέτες:

• Η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας του οφειλέτη και το εισόδημά του όταν αυτό ξεπερνά το ποσό των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
• Εξαιρούνται και δεν ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία τα ακατάσχετα περιουσιακά στοιχεία και τα ακατάσχετα εισοδήματα του οφειλέτη. Δεν χάνει το εισόδημά του ο οφειλέτης αν από την απόφαση της πτώχευσης χάσει την κύρια οικία του ή άλλη περιουσία που υπερβαίνει το 10% των οφειλών του και αξίζει τουλάχιστον 100.000 ευρώ.
• Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι και μετά την πτώχευση ή και την απαλλαγή του οφειλέτη οι εγγυητές και συνοφειλέτες εξακολουθούν να ευθύνονται έναντι των πιστωτών αν δεν έχει καλυφθεί ολόκληρη η απαίτηση τους.

Κύρια κατοικία: Να σημειωθεί ότι δεν προστατεύεται ούτε η κύρια κατοικία παρά μόνο για μια μερίδα δανειοληπτών που ονομάζονται ευάλωτοι από το νόμο και πληρούν κριτήρια εισοδήματος εξαιρετικά χαμηλά που αποκλείουν στην πραγματικότητα τη μεγαλύτερη μερίδα οφειλετών. Στις περιπτώσεις αυτές η κύρια κατοικία θα μεταβιβάζεται σε φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης και ο οφειλέτης θα αποκτά δικαίωμα μίσθωσης διάρκειας 12 ετών με επιδότηση του ενοικίου για 5 έτη και καταβολή μισθώματος με δικαίωμα επαναγοράς στο τέλος της μίσθωσης. Μετά τα 12 χρόνια θα μπορεί ο οφειλέτης να επαναγοράσει το ακίνητο στην εμπορική αξία την οποία ορίζει πιστοποιημένος εκτιμητής. Σε περίπτωση όμως μη καταβολής τριών μισθωμάτων ο οφειλέτης θα αποβάλλεται, θα τον διώχνουν δηλαδή από το ακίνητο, και θα χάνει το δικαίωμα επαναγοράς του ακινήτου.

Ανάκληση μεταβιβάσεων μετά την παύση πληρωμών: Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζουμε ότι μεταβιβάσεις που έγιναν κατά την «ύποπτη περίοδο», ήτοι από την ημέρα που σταμάτησε να πληρώνει ο οφειλέτης έως την πτώχευσή του και οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν επιζήμιες για τους πιστωτές μπορούν να ανακληθούν. Προσοχή υπάρχουν και ποινικές ευθύνες στην περίπτωση αυτή.

Επιχειρήσεις:

• Εξωδικαστικά υπάρχει η δυνατότητα συμφωνίας εξυγίανσης.
• Εφόσον δεν επιτευχθεί και αποδεικνύεται ότι η επιχείρηση βρίσκεται σε παύση πληρωμών μπαίνει σε διαδικασία πτώχευσης.
• Παύση πληρωμών: όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 40% των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς τον αντίστοιχο φορέα, για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών, και εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ.
• Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση πτώχευσης εντός 30 ημερών από την ημέρα παύσης πληρωμών, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, τα μέλη της διοίκησης θα έρχονται αντιμέτωπα με αστικές ευθύνες. Η ευθύνη, μάλιστα, επεκτείνεται και στα πρόσωπα που επηρέασαν τα μέλη της διοίκησης για τη μη έγκαιρη υποβολή της αίτησης.

Απαλλαγή οφειλέτη:

• Ο οφειλέτης απαλλάσσεται από τα χρέη μετά από τρία έτη, ή μετά από ένα έτος αν έχει χαθεί η ακίνητη περιουσία του.
• Για τις επιχειρήσεις, επέρχεται απαλλαγή των διοικούντων του νομικού προσώπου που πτώχευσε εντός τριών ετών από την αίτηση για πτώχευση ή δύο ετών από την κήρυξη πτώχευσης (όποιο επέλθει νωρίτερα).

Δανειολήπτες με χαμηλά χρέη: Οι δανειολήπτες φυσικά πρόσωπα που έχουν χαμηλά ποσά ως χρέη πχ εως 200.000 ευρώ και έχουν τα εισοδήματα ενός μέσου συνταξιούχου ή δημοσίου ή ιδιωτικού υπαλλήλου με ένα ακίνητο ως κύρια οικία, να προτιμήσουν να μην διακινδυνεύσουν την απώλεια των περιουσιακών τους στοιχείων μέσω αυτής της διαδικασίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδείκνυται ο εξωδικαστικός συμβιβασμός με τους πιστωτές είτε μέσω της πλατφόρμας της ειδικής γραμματείας διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, είτε με τραπεζική διαμεσολάβηση.

Πότε ο νόμος αποτελεί πραγματική δεύτερη ευκαιρία:

• Ο νόμος είναι μια δεύτερη ευκαιρία για ιδιώτες και επιχειρήσεις που έχουν εξαιρετικά υψηλά χρέη π.χ. πάνω του 1.000.000 ευρώ, ακόμα και αν έχουν ακίνητη περιουσία καθώς τα χρέη αυτά είναι συνήθως αδύνατον να καλυφθούν. Με την υπαγωγή στο νόμο αυτό θα διαγράφονται πλέον τα χρέη που δεν έχουν καλυφθεί από την ρευστοποίηση της περιουσίας.
• Όσοι δεν έχουν ακίνητη περιουσία έχουν πλεονέκτημα καθώς μετά από καταβολές τριών ετών θα διαγράφονται τα χρέη.

*Προσοχή: Όσοι επιθυμούν να συνεχίσουν τη διαδικασία ένταξής τους στο Νόμο Κατσέλη και προκειμένου να μη χάσουν το δικαίωμα στην εκδίκαση της αίτησής τους, θα πρέπει να επικαιροποιήσουν και να επανυποβάλουν την αίτησή τους σε μια ειδική πλατφόρμα μέσα σε αυστηρά συγκεκριμένες προθεσμίες, οι οποίες ήδη έχουν ξεκινήσει να τρέχουν! Ο νόμος Κατσέλη προέβλεπε διάσωση πρώτης κατοικίας με διαφορετικά κριτήρια, και σοφότερο θα είναι όσοι πρόλαβαν να αιτηθούν την υπαγωγή τους σε αυτόν, να επαναπροσδιορίσουν την αίτηση μέσω του συστήματος με τη συνδρομή του πληρεξουσίου δικηγόρου τους, προκειμένου να μη χάσουν το δικαίωμά τους αυτό.