Η έξοδος της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα σηματοδοτεί και το τέλος ενός εφιάλτη οχτώ ετών, στον οποίο όλες οι πλευρές είχαν ευθύνες. Αυτό επισημαίνει σε άρθρο του στην γερμανική εφημερίδα Die Welt o Eπίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιέρ Μοσκοβισί, αλλά προειδοποιεί ότι το τέλος των μνημονίων δεν σημαίνει και το τέλος του δρόμου. Μένουν ακόμη πολλά να γίνουν, τονίζει, και καλεί την Αθήνα να επιμείνει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων και τους Ευρωπαίους στις δικές τους δεσμεύσεις.
Στο άρθρο, που φέρει τον τίτλο «Μαθήματα από την Ελλάδα», ο Ευρωπαίος Επίτροπος υπεραμύνεται της απόφασης να δοθεί οικονομική στήριξη στη χώρα μας, υπογραμμίζοντας ότι αυτή ήταν η σωστή απόφαση συνολικά για την Ευρωζώνη. Επιχειρεί δε μία αναδρομή των όσων συνέβησαν και σχολιάζει πως έγιναν λάθη από όλες τις πλευρές, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα να παραταθεί το ελληνικό δράμα.
«Κοιτάζοντας πίσω θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έγινα λάθη από την Αθήνα, τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον, τα οποία και παρέτειναν την κρίση» γράφει χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με τον κ. Μοσκοβισί «το πρώτο πρόγραμμα (2010-2012) ήταν υπερβολικά σύντομο και επικεντρώθηκε υπερβολικά στα δημόσια οικονομικά. Έτσι κατέστησε αδύνατο να αντιμετωπιστούν τα διαρθρωτικά προβλήματα της χώρας. Παρόλο που το δεύτερο πρόγραμμα (2012-2015) παρείχε περισσότερες ουσιαστικές απαντήσεις, ήταν επίσης πολύ περιορισμένο χρονικά. Μόνο το τρίτο πρόγραμμα (2015-2018) επέτρεψε τον καθορισμό και την εφαρμογή των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων».
Ωστόσο το τρίτο πρόγραμμα, ενδεχομένως να μην είχε καταστεί καν αναγκαίο, εάν δεν είχαμε τη μετωπική σύγκρουση της Αθήνας με τους Ευρωπαίους το καλοκαίρι του 2015, όπως σχολιάζει ο Γάλλος Επίτροπος. Υπενθυμίζοντας τις κόντρες του Γιάνη Βαρουφάκη με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους αξιωματούχους, ο κ. Μοσκοβισί παρατηρεί πως «χρειάστηκε πολύ υπομονή για να επαναληφθεί ο διάλογος το καλοκαίρι του 2015 και να βρεθεί μια διέξοδος από το αδιέξοδο με τη βοήθεια του τρίτου προγράμματος, που δεν θα ήταν απαραίτητo, εάν δεν είχαμε αυτές τις πολιτικές συγκρούσεις».
Ο κ. Μοσκοβισί επισημαίνει τις ευθύνες των ελληνικών κυβερνήσεων στην αντιμετώπιση της κρίσης, τις καθυστερήσεις και την αναβλητικότητα. Σημειώνει δε ότι ευθύνη είχαν και οι Ευρωπαίοι καθώς «φοβούμενοι τις επιπτώσεις για την Ευρωζώνη, ενήργησαν διστακτικά και κρύφτηκαν για μεγάλο διάστημα πίσω από τον ελληνική αναβλητικότητα».
