Ημέρα ενότητας χαρακτήρισε τη σημερινή ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατά την διάρκεια του Πατριαρχικού Συλλείτουργου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά, στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Η Θεία Ευχαριστία επιβεβαιώνει την ενότητα την καθολικότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόνισε, σημειώνοντας ότι το γεγονός της Πεντηκοστής σηματοδότησε την αφετηρία της ιστορικής διαδρομής της Εκκλησίας και έθεσε τις βάσεις για τον αγιασμό ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας.
Επίσης ο κ. Βαρθολομαίος υπογράμμισε πως «σήμερα πληρούμεθα και ημείς υπό της ίδιας εμπνεύσεως των πυρήνων γλωσσών υπό του Αγίου Πνεύματος και είμεθα μια εκκλησία εν σώμα αν και προερχόμεθα εκ διαφορετικών εθνικών γλωσσικών και πολιτισμικών παραδόσεων και καταβολών».
Προσέθεσε ότι «εντός της διαφορετικότητος μας εκάστη Ορθόδοξος Εκκλησία, αλλά και έκαστος Ορθόδοξος πιστός είμεθα ενωμένοι εις εν σώμα, έκαστος με τα ειδικά του χαρίσματα, έναντι των οποίων δεν πρέπει να υποβλέπομαι τους άλλους, αλλά να χαιρόμεθα ως να είναι ειδικά μας χαρίσματα».
Ακολούθως έκανε αναφορές στην Ορθοδοξία και επισήμανε πως κάθε Ορθόδοξος Εκκλησία έχει τον ειδικό της θησαυρό και αυτόν προσφέρει στον Χριστό. «Οι οφθαλμοί δεν μπορούν να πουν εις τας χείρας δεν σας έχομεν ανάγκη, ούτε η κεφαλή προς τους πόδας. Δεν υπάρχει εντός της Εκκλησίας κάποια τοπική Εκκλησία η οποία δεν έχει τη σημασία της, ώστε να μην έχει η μια Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία την ανάγκη εκάστου μέλους αυτής», ανέφερε χαρακτηριστικά .
Εξάλλου, ο κ. Βαρθολομαίος χαρακτήρισε τη σημερινή ημέρα ως και «ημέρα κραυγής προς τον αγαθό παράκλητο να έλθει και να σκηνώσι εν ημίν και να μας τηρεί εν τη εαυτού αληθεία και εν τω εαυτώ αγιασμό».
Αφού έκανε αναφορές στον σημερινό σπαρασσόμενο κόσμο επισήμανε: «Αποτελούμε το μυστικό Σώμα του Χριστού και υμνούμε την Εκκλησία του Ουρανού, όπως ψάλλει το κοντάκιο της Αναλήψεως. Αυτή είναι η αποστολή της αγαθής Εκκλησίας. Κατά την εναγώνιο προσευχή του Κυρίου μας στον κήπο της Γεσθημανής παραμένει το πανανθρώπινο αίτημα μέσα σε ένα αλληλοσπαρασσόμενο κόσμο».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μίλησε και για την αποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, λέγοντας πως οφείλει να δώσει στον σύγχρονο κόσμο μαρτυρία αγάπης και ενότητας και να αποκαλύψει την ελπίδα. Σύμφωνα με τον ίδιο, «εμείς οι ταγοί της Εκκλησίας οφείλομε να δίνομε το καλό παράδειγμα και να ενστερνιστούμε ακέραια την αλήθεια την οποία παρελάβαμε».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε εσφαλμένες αντιλήψεις που εμφανίζονται ως νεωτεριστικές και παρασύρουν ικανό αριθμό πιστών. Οι επίσκοποι, συνέχισε, ο κ. Βαρθολομαίος οφείλομε να συνερχόμεθα και να συζητούμε για τα θέματα που αντιμετωπίζει η Ορθόδοξος Εκκλησία ώστε να λαμβάνομε τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των πιστών από τις επικρατούσες πλάνες.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης χαρακτήρισε ιστορική και μεγάλη στιγμή τη σύγκλιση της Αγίας Συνόδου και προσέθεσε ότι ανεξαρτήτως των διαφορετικών απόψεων μας οι Ορθόδοξοι οφείλομε να επισημάνομε ότι μοναδική οδός της πορείας ημών εν τω κόσμω είναι η ενότης. Βεβαίως η οδός ταύτη απαιτεί θυσίαν ζώσα, πολύ κόπο και κατωρθούται κατόπιν σκληρού αγώνα. Είμαι βέβαιος πως η σύνοδος θα συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή δημιουργούσα, δια της εν Πνεύματι Αγίω διασκέψεως και δια του εποικοδομητικού και εν ειλικρίνεια διαλόγου, ατμόσφαιρα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κατανόησης.
Υπογράμμισε, επίσης ότι η ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των πιστών «αποτελεί την αποστολή μας» και τόνισε πως «η εκκλησιαστική ενότης μας δεν αποτελεί ομοσπονδιακή τινά ορθήν, ούτε πηγάζει από τη συσπείρωση πέριξ κάποιου ανθρωπίνου πρόσωπου». «Ημείς εις την Ανατολήν δεν έχομεν Πάπα. Η ενότης μας πηγάζει και ολοκληρούται από την κοινή πίστη μας», επισήμανε
Το ιστορικό Πατριαρχικό Συλλείτουργο την ημέρα της Πεντηκοστής και ο εσπερινός του Αγίου Πνεύματος ολοκληρώθηκαν στις 12:45 το μεσημέρι και στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και οι προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών μετέβησαν στην Αρχιεπισκοπή, ενώ αργότερα το μεσημέρι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα παραθέσει γεύμα προς τιμήν τους.