του Γιάννη Τόλιου
Η κυβέρνηση μετά την αποτυχία να «δρέψει δάφνες» από τη «συμφωνία των Πρεσπών», επιχειρεί καλλιέργεια θετικής εικόνας με «μικρο-παροχές» (πχ. κατώτατος μισθός), παράλληλα με επαναφορά του γνωστού διλήμματος «δεξιά-αντιδεξιά», ώστε να ανακόψει απώλεια πολιτικής επιρροής. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι νέες ρυθμίσεις που εκκολάπτονται στα «κόκκινα δάνεια» και πλειστηριασμούς κατοικιών.!
«Ο κόμπος έφτασε ….στο χτένι»
Ειδικότερα το πρόβλημα των «κόκκινων δανείων», μαζί τα χρέη στις εφορίες, αποτελούν μετά το δημόσιο χρέος, το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που «ταλανίζει» πάνω από το μισό πληθυσμό της χώρας και βασικά τα λαϊκά στρώματα. Στο όνομα αντιμετώπισης τους έχουν εφαρμοστεί ως τώρα τρία Μνημόνια και ένα τέταρτο «άτυπο» βρίσκεται σε εξέλιξη ως το 2022. Το πιο τραγικό είναι, παρ’ ότι ως τώρα οι διάφορες ρυθμίσεις δεν έδωσαν λύση, οι νέες που ετοιμάζονται, κινούνται στις ίδιες «ράγες» με αναπόφευκτη συνέπεια την παραπέρα «φτωχοποίηση» του ελληνικού λαού. Το ποσοστό που ζει σήμερα στα όρια της φτώχειας, ανέρχεται σε 47% του πληθυσμού σε σχέση με 18% που ήταν το 2010 (!).
Ιδιαίτερα στον τομέα των «κόκκινων δανείων», μετά από αλλεπάλληλα «μέτρα στήριξης» των τραπεζών (τις λεγόμενες «ανακεφαλαιοποιήσεις») που το κόστος τους ξεπέρασε 40 δις διογκώνοντας το δημόσιο χρέος, οι τράπεζες αντί να περάσουν στον έλεγχο του δημοσίου, παραμένουν στα χέρια ιδιωτών (εγχώριων και ξένων). Από την άλλη τα κόκκινα δάνεια που σήμερα ανέρχονται σε 87 δις, η εκκαθάριση τους απαιτεί νέα «αιμοδοσία» κεφαλαίων ώστε να μην καταρρεύσουν οι τράπεζες και παρασύρουν στον «καιάδα» τις λαϊκές αποταμιεύσεις (120 δις), μαζί και χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η πολιτική «εκκαθάρισης» που σχεδιάζεται, δημιουργεί δύο «εκρηκτικά» προβλήματα. Από «κοινωνική άποψη», οι πλειστηριασμοί, ιδιαίτερα α’ κατοικίας, θα ανοίξουν δρόμο στις εξώσεις και στη «μαζική παραγωγή» αστέγων (!), ενώ από «οικονομική άποψη», η πώληση δανείων σε διάφορα fund κάτω από την αξία τους, θα απομειώσει δραματικά το ενεργητικό των τραπεζών, κάνοντας αναπόφευκτη τη νέα ανακεφαλαιοποίηση τους.
Αντί για προστασία α’ κατοικίας, προστασία ….γκαρσονιέρας !
Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης, ως τέλος 2021 τα κόκκινα δάνεια πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 40 δις (το ποσοστό στο σύνολο των δανείων από 47,6% σήμερα, πρέπει να μειωθεί στο 20% τέλος 2021 και κάτω από 10% το 2022, σε σχέση με 4% που είναι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος). Η βασική μορφή εκκαθάρισης που φαίνεται να υιοθετείται, σύμφωνα με το «σχέδιο» του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), καθώς το «σχέδιο» της Τράπεζας Ελλάδος (ΤτΕ), είναι η δημιουργία ειδικής εταιρίας ανά τράπεζα («όχημα ειδικού σκοπού» ή bad-bank), στην οποία θα μεταβιβαστεί μεγάλο μέρος των «κόκκινων δανείων» (και αντίστοιχα ακινήτων), τα οποία στη συνέχεια θα πωληθούν με όρους αγοράς.
Το κρίσιμο ζήτημα είναι ποιος θα καλύψει το κενό (αξία δανείων) στις τράπεζες και τι θα γίνει σε συνέχεια με την πώληση ακινήτων, κυρίως εκείνων που αφορούν α’ κατοικία. Τα διαφαινόμενα σχέδια κάνουν λόγο για έμμεση κεφαλαιακή στήριξη από το δημόσιο, ύψους 7-9 δις, χωρίς μεταβολή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, ενώ η προστασία της α’ κατοικίας περιορίζεται δραστικά. Αν σήμερα ο λεγόμενος νόμος Κατσέλη, η παράταση του οποίου λήγει τέλος Φλεβάρη 2019, προβλέπει προστασία κατοικίας ως 280.000 € για μια τετραμελή οικογένεια, με τη νέα ρύθμιση, η προστασία θα περιοριστεί γύρω στα 80.000 €. Δηλ. δεν θα απέχει και πολύ από την αξία μιας …..γκαρσονιέρας.! Από την άλλη σχεδιάζεται σημαντική μείωση εργαζομένων στις τράπεζες.!
Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη !
Οι παραπάνω εξελίξεις φέρνουν επιτακτικά στο προσκήνιο, την ανάγκη εφαρμογής εναλλακτικής πολιτικής αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων και λειτουργίας των τραπεζών με όρους κοινωνίας. Η ΛΑΕ πρωτοστατεί να μην πάει «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», καθώς για πέρασμα των τραπεζών στο δημόσιο έλεγχο, προστασία α’ κατοικίας σύμφωνα με τη Συνταγματική επιταγή του άρθρου 21, εφαρμογή «σεισάχθειας» στα «κόκκινα δάνεια» λαϊκών νοικοκυριών (με χαμηλό εισόδημα και περιουσία), εξασφάλιση παροχής ρευστότητας στην οικονομία και χρηματοδότηση βιώσιμων επιχειρήσεων για αύξηση θέσεων εργασίας και τη μείωση ανεργίας, ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης μισθών και συντάξεων και γενικότερη παραγωγική ανόρθωση και πολιτιστική αναγέννηση της χώρας. Πρόκειται για εναλλακτική λύση που αργά η γρήγορα θα επιβάλλει ο ελληνικός λαός, απορρίπτοντας τα ψευτοδιλήμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στις επερχόμενες εκλογές, μαζί και τις μεταμνημονιακές πολιτικές «Λιτότητας και Επιτροπείας», ανοίγοντας ελπιδοφόρους δρόμους στη χώρα και ιδιαίτερα στη νέα γενιά.
Γιάννης Τόλιος,
διδάκτωρ Οικονομικών,
μέλος της ΠΓ της “Λαϊκής Ενότητας”
