Η Ελευσίνα θα είναι η πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021 μαζί με τo Νόβισαντ της Σερβίας και την Τιμισοάρα της Ρουμανίας. Η ανακοίνωση έγινε στο αμφιθέατρο του ΥΠΠΟ, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λυδίας Κονιόρδου, της γενικής γραμματέως, Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη και του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Karel Bartak.
Οι ελληνικές πόλεις που είχαν προκριθεί ήταν η Ελευσίνα, η Καλαμάτα και η Ρόδος.
«Το 2021, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για τέταρτη φορά μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006» δήλωσε ο Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος αρμόδιος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό.
Συγχαίροντας την Ελευσίνα για την «επιτυχία» της, ανέφερε επίσης πως ο τίτλος αυτός αποτελεί ευκαιρία για τους επισκέπτες της Ελευσίνας από την Ευρώπη και απ’ όλο τον κόσμο «να γνωρίσουν την πόλη και τα πολιτιστικά αγαθά της» αλλά και «να εκτιμήσουν την πολιτισμική πολυμορφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις κοινές μας αξίες, -πράγμα που είναι σήμερα επιτακτικότερο από ποτέ».
«Όπως έχουν δείξει πολλές προηγούμενες πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, ο τίτλος μπορεί να αποφέρει σημαντικά μακροπρόθεσμα πολιτιστικά, καθώς και οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, που μπορεί να αποκομίσει πλέον και η Ελευσίνα» κατέληξε ο επίτροπος Νάβρατσις.
Η πρόταση της Ελευσίνας είχε τίτλο «Μετάβαση στην Euphoria». Εστίασε στην ποιοτική αναβάθμιση που μπορούν να παράγουν οι τέχνες και ο πολιτισμός εφόσον τεθούν στο επίκεντρο κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας.
Ο θεσμός καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη
Ο θεσμός αυτός στοχεύει στην ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου, της πολυμορφίας, αλλά και των κοινών πολιτιστικών πτυχών στην Ευρώπη, με σκοπό να συμβάλει στην προσέγγιση των ευρωπαϊκών λαών και τη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης.
Η ιδέα είναι ελληνική. Ο θεσμός της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης», καθιερώθηκε, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, από το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Ιούνιο του 1985. Στην πορεία του χρόνου αποδείχθηκε ότι ο θεσμός έχει αυξανόμενο πολιτιστικό, κοινωνικό, και οικονομικό αντίκτυπο με πολύ θετικά αποτελέσματα στις πόλεις που τον κερδίζουν μέσα από μια αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης. Στη χώρα μας έχει ήδη απονεμηθεί ο τίτλος τρεις φορές: Αθήνα 1985, Θεσσαλονίκη 1997, Πάτρα 2006.
Ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης απονέμεται κάθε χρόνο σε μία πόλη των δύο κρατών – μελών που αναφέρονται στο χρονοδιάγραμμα της νέας Απόφασης 445 του 2014 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για το έτος 2021, τα δύο κράτη – μέλη που θα φιλοξενήσουν τον θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» είναι η Ελλάδα και η Ρουμανία.
Στην πόλη του κάθε κράτους μέλους που θα φέρει τον τίτλο θα χορηγηθεί και χρηματικό βραβείο ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη, με την προϋπόθεση ότι έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις που αναφέρονται στην αίτησή της.
