Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και η πρόσφατη υλοποίηση του δεύτερου τμήματος των προαπαιτούμενων δράσεων είχε θετική επίδραση στο κλίμα εμπιστοσύνης και ενίσχυσε τις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας, ανέφερε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στο συνέδριο του ΣΕΤΕ, ωστόσο προειδοποίησε ότι οι κίνδυνοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας παραμένουν. Παράλληλα, τόνισε ότι εάν το ελληνικό χρέος δεν κριθεί βιώσιμο, η προβλεπόμενη έξοδος στις αγορές το 2018 δεν είναι εφικτή.
Ο κ. Στουρνάρας εξέφρασε την εκτίμηση ότι η εφαρμογή του τρίτου ελληνικού προγράμματος έχει προχωρήσει, με βραδείς μεν ρυθμούς, αλλά με αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα.
Υπογράμμισε ότι η σταδιακή βελτίωση της οικονομίας αρχίζει να απεικονίζεται και στην πορεία αρκετών μακροοικονομικών δεικτών. Ειδικότερα:
- Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 2,% σε ετήσια βάση το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2016, εξαιτίας κυρίως της σημαντικής ανόδου της μεταποίησης (αύξηση κατά 4,8% σε ετήσια βάση).
- Ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά 9,7% τον Ιούλιο του 2016 σε ετήσια βάση, ενώ ο εποχικά διορθωμένος δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά 4,9% τον Ιούλιο του 2016, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.
- Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2016 ήταν θετικό, με τη δημιουργία 237.817 νέων θέσεων εργασίας, υπερβαίνοντας κατά 51.793 θέσεις εργασίας την αντίστοιχη περίοδο του 2015.
- Στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ κατά το β’ τρίμηνο του 2016, υποδηλώνουν υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας σε 23,1%, έναντι 24,9% το προηγούμενο τρίµηνο και 24,6% το αντίστοιχο τρίµηνο του 2015.
Ο κ. Στουρνάρας εξήγησε ότι οι προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας που ξεκινά από το β’ εξάμηνο του 2016 και συνεχίζεται τα έτη 2017 και 2018. Συγκεκριμένα, όπως είπε, το 2016 αναμένεται μικρή μείωση του ΑΕΠ, της τάξεως του 0,3%, και ανάπτυξη 2,5% και 3% για το 2017 και 2018 αντίστοιχα. Διευκρίνισε επίσης ότι οι προβλέψεις βασίζονται στην υπόθεση ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι ιδιωτικοποιήσεις, που έχει συμφωνήσει η ελληνική κυβέρνηση με τους θεσμούς, θα υλοποιηθούν και θα ολοκληρωθεί εγκαίρως η εκταμίευση των σχετικών δόσεων, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας, καθώς και στο ότι θα συνεχιστεί η διευκολυντική νοµισµατική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Όσον αφορά την εξέλιξη του πληθωρισμού, προβλέπεται ότι η καθοδική πορεία των τιµών θα ανακοπεί το 2016 και θα υπάρξει σταδιακή αύξηση το 2017 και το 2018. Η αποκλιµάκωση του ποσοστού ανεργίας αναµένεται να συνεχιστεί με αργούς ρυθμούς το 2016, ενώ προβλέπεται να επιταχυνθεί την περίοδο 2017-2018.
Οι κίνδυνοι παραμένουν
Ωστόσο, διευκρίνισε ο διοικητής της ΤτΕ, οι κίνδυνοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας παραμένουν. Όπως εξήγησε, τυχόν καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και ιδιαίτερα στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων θα περιορίσει την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα την αναζωπύρωση της αβεβαιότητας, την υπονόμευση του κλίματος εμπιστοσύνης και την εξασθένηση των προοπτικών οριστικής εξόδου από την κρίση.
Παράλληλα, ο κ. Στουρνάρας προειδοποίησε ότι εξακολουθούν να υφίστανται κίνδυνοι και αβεβαιότητα για την πορεία της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας οικονομίας, που οφείλονται, μεταξύ άλλων, στη σχεδιαζόμενη έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), καθώς και σε ενδεχόμενη επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης.
Όπως είπε ο κ. Στουρνάρας, για την αντιμετώπιση των παραπάνω κινδύνων και την επιβεβαίωση των θετικών προοπτικών υπάρχουν μπροστά μας μια σειρά από μεγάλα ζητήματα που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά και που θα κρίνουν τελικά την έκβαση του προγράμματος στο σύνολό του και την έξοδο στις αγορές αμέσως μετά.
- Επιτάχυνση της εφαρμογής του προγράμματος
- Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. «Η Τράπεζα της Ελλάδος έχει εντείνει τις προσπάθειες, προωθώντας, σε συνεργασία με την κυβέρνηση, σημαντικές πρωτοβουλίες που πρέπει να επιταχυνθούν και να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες» τόνισε ο κ. Στουρνάρας και ανέφερε ενδεικτικά:
- τη διαμόρφωση δευτερογενούς αγοράς δανείων (εξυπηρετούμενων ή μη),
- την αναμόρφωση του πλαισίου εξωδικαστικού διακανονισμού χρέους,
- τη βελτίωση των υποδομών και της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας του δικαστικού πλαισίου,
- την αναμόρφωση της νομοθεσίας με στόχο τη διασφάλιση της συμμετοχής των παλαιών μετόχων στην εξυγίανση των επιχειρήσεων ή, στην περίπτωση αδυναμίας τους, την άμεση αποχώρησή τους».
Παράλληλα, όμως, συμπλήρωσε απαιτείται πιο ενεργητική πολιτική διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, από την πλευρά των τραπεζών, με έμφαση σε μακροχρόνιες ρυθμίσεις, συντονισμένη αντιμετώπιση των κοινών πιστούχων και στην αναδιάρθρωση των βιώσιμων επιχειρήσεων, με τη συμμετοχή των μετόχων.
- Το χρέος. «Η ελάφρυνση του χρέους είναι εξαιρετικής σημασίας όχι μόνο μακροπρόθεσμα, αλλά και βραχυπρόθεσμα. Διότι, εάν το ελληνικό χρέος δεν κριθεί βιώσιμο, η προβλεπόμενη έξοδος στις αγορές το 2018 δεν είναι εφικτή. Πρέπει, συνεπώς, οι συνομιλίες να αρχίσουν τώρα και να ολοκληρωθούν όσο το δυνατόν συντομότερα», είπε ο κεντρικός τραπεζίτης.
Προτάσεις για ενδυνάμωση του τουρισμού
Αναφερόμενος στον τουρισμό, ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι έχει κεντρικό ρόλο να διαδραματίσει στην πορεία για ανάκαμψη για τους ακόλουθους λόγους:
- Είναι εξωστρεφής δραστηριότητα.
- Επλήγη λιγότερο από την ύφεση και διατήρησε το παραγωγικό του δυναμικό.
- Συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.
- Η δραστηριότητα εκσυγχρονίζεται και βελτιώνεται ποιοτικά το τουριστικό προϊόν.
Ο διοικητής της ΤτΕ είπε ότι η μείωση των τουριστικών εισπράξεων, παρά την άνοδο των επισκεπτών, επιτάθηκε από τη μείωση των τιμών, ενώ εξέφρασε την εκτίμηση ότι υποκρύπτει όμως και μια πιο μακροχρόνια τάση, δηλαδή την υποχώρηση των δαπανών ανά επισκέπτη και ανά διανυκτέρευση που εντοπίζεται τα τελευταία χρόνια. Μεταξύ άλλων, πρότεινε μείωση στις τιμές αεροπορικών εισιτηρίων, προκειμένου το τουριστικό προϊόν της χώρας να γίνει πιο ανταγωνιστικό.
Περιγράφοντας ενέργειες που μπορούν να γίνουν για την περαιτέρω ενδυνάμωση του τουρισμού, ο κ. Στουρνάρας στάθηκε στην ανάγκη:
- Εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υπόλοιπων περιφερειακών αεροδρομίων της χώρας.
- Ενδυνάμωσης του ανταγωνισμού, σε επίπεδο αεροπορικών εταιρειών, καθώς όπως είπε, η μείωση των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων θα διευκολύνει την αύξηση της τουριστικής ζήτησης.
- Αναβάθμισης και αξιοποίησης υποδοµών όπως οι µαρίνες, οι οποίες µπορούν να συµβάλουν στην αύξηση του θαλάσσιου και ναυτικού τουρισµού, ενισχύοντας περαιτέρω την τουριστική κίνηση στην Ελλάδα.
- Αναβάθμισης των λιµενικών υποδοµών και την συγκρότηση εθνικού σχεδίου ανάπτυξης της κρουαζιέρας -ειδικά της κρουαζιέρας µε αφετηρία ελληνικό λιµένα (home porting).
