Η εμπορία ανθρώπων, ανδρών, γυναικών και παιδιών, θυμάτων κυκλωμάτων τα οποία επιδίδονται σε δραστηριότητες που εκτείνονται από τη σεξουαλική εκμετάλλευση μέχρι το λαθρεμπόριο ανθρωπίνων οργάνων, μένει τις περισσότερες φορές ατιμώρητη απ’ άκρου σ’ άκρο του πλανήτη, διαπιστώνει έκθεση των Ηνωμένων Εθνών που βλεπει το φως της δημοσιότητας σήμερα.
Παρά την πρόσφατη τάση αύξησης των καταδικαστικών αποφάσεων στις υποθέσεις οι οποίες αφορούν την εμπορία ανθρώπων στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, «ο συνολικός αριθμός» των αποφάσεων αυτής της φύσης «στις περιοχές αυτές παραμένει πολύ μικρός», εξηγεί στην έκθεσή του το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (Office des Nations Unies contre la drogue et la crime, ONUDC), το οποίο εδρεύει στη Βιέννη.
«Οι διακινητές πρακτικά σπανίως κινδυνεύουν να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης», υπογραμμίζεται στο κείμενο. Το Γραφείο απευθύνει έκκληση να υπάρξει ενίσχυση της διεθνούς εργασίας ώστε να εξαρθρώνονται αυτά τα εγκληματικά δίκτυα.
Στην έκθεση, η οποία βασίζεται σε δεδομένα που συλλέχθηκαν μέχρι το 2016, σημειώνεται πως ουδέποτε τα τελευταία τριάντα χρόνια υπήρχαν τόσα πολλά κράτη σε εμπόλεμη κατάσταση (τη χρονιά εκείνη).
Το ξέσπασμα ένοπλων συρράξεων «μεγεθύνει τον κίνδυνο εμπορίας ανθρώπων», διότι πολύ συχνά στους πολέμους οι κρατικοί θεσμοί καταρρέουν, είναι συχνές οι εξαναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών, οι οικογενειακές δομές διαλύονται κι επικρατεί απόλυτη οικονομική επισφάλεια, παρατηρεί το ONUDC.
Η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση είναι μακράν της δεύτερης η κυρίαρχη μορφή του φαινομένου (59% των θυμάτων το 2016). Το ONUDC αναφέρεται ιδίως στις περιπτώσεις χιλιάδων κοριτσιών και γυναικών της μειονότητας Γεζίντι που υποδούλωσαν και υπέβαλαν σε ακραία βία οι τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) στο Ιράκ.
Μία από αυτές, η Νάντια Μουράντ, είναι το ένα από τα δύο πρόσωπα που έλαβαν βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2018 για τις προσπάθειές τους υπέρ των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων.
Η καταναγκαστική εργασία είναι η δεύτερη πιο διαδεδομένη μορφή της εμπορίας: αφορά το ένα τρίτο των θυμάτων, με βάση τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν. Κυριαρχεί ιδίως στην υποσαχάρια Αφρική και στη Μέση Ανατολή.
Εκατό κρούσματα που συνδέονται με τη διακίνηση ανθρωπίνων οργάνων καταγράφηκαν την περίοδο 2014-2017. Οι καταυλισμοί προσφύγων αποτελούν προνομιακά πεδία δράσης για τους διακινητές, που προσελκύουν θύματα δίνοντάς τους «ψευδείς υποσχέσεις για χρήματα ή/και μεταφορά σε ασφαλέστερους τόπους», εξηγεί η υπηρεσία του ΟΗΕ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν αποδείξεις συνέργειας ανάμεσα σε διακινητές και «επαγγελματίες της υγείας», οι οποίοι επιδίδονται σε «ανήθικες και δόλιες πρακτικές».
Σύμφωνα με το ONUDC, το 70% των θυμάτων σε διεθνές επίπεδο είναι γυναίκες και το 23% του συνόλου των θυμάτων είναι ανήλικες.
Η εμπορία με σκοπό τους εξαναγκαστικούς γάμους είναι άλλη μια μορφή, με θύματα γυναίκες ειδικά στη Νοτιοανατολική Ασία.
Το ONUDC δεν δίνει κάποια εκτίμηση για τον αριθμό των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο αριθμός των κρουσμάτων που ταυτοποιήθηκαν ανερχόταν σε 25.000 το 2016, δηλαδή καταγραφόταν μια αύξηση 10.000 ανθρώπων και πλέον από το 2011, με τις πιο θεαματικές αυξήσεις να αφορούν την αμερικανική ήπειρο και την Ασία.
Ωστόσο η έκθεση επισημαίνει ότι η αύξηση ενδέχεται να οφείλεται στην αποτελεσματικότερη αναγνώριση των θυμάτων μάλλον παρά στην αύξηση των θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων.
