Με άδεια όποτε και όσο θέλουν!
Ας φανταστούμε τη σκηνή:
Ένας εργαζόμενος βάζει τα γυαλιά ηλίου του, ένα ψάθινο καπέλο, αποχαιρετά τους συναδέλφους του και φεύγει για διακοπές χωρίς να έχει δώσει στον εργοδότη του κανένα σημείωμα με την ημερομηνία και το διάστημα που θα λείψει, αλλά και χωρίς να τον απασχολεί πόσες ημέρες έχει συνολικά στη διάθεσή του. Αυτή την περίοδο, μια τέτοια σκηνή θα μπορούσε να είναι όνειρο για πολλούς.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όμως, είναι πραγματικότητα.
Ολο και περισσότερες επιχειρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες υιοθετούν το λεγόμενο σύστημα των «απεριόριστων διακοπών» με το οποίο επιτρέπουν στους εργαζόμενούς τους να πάρουν άδεια όταν και όποτε θέλουν εκείνοι και χωρίς πλαφόν ημερών.
Το «φαινόμενο» πρωτοπαρουσιάστηκε τη δεκαετία του ’90 κυρίως στις επιχειρήσεις που ειδικεύονταν στις νέες τεχνολογίες και στις εξειδικευμένες επαγγελματικές υπηρεσίες.
Η μόνη δέσμευση για τον εργαζόμενο είναι να έχει ολοκληρώσει τα πρότζεκτ που έχει αναλάβει έτσι ώστε να μην επιβαρύνει η απουσία του τον προγραμματισμό της επιχείρησης. Κατά τα λοιπά, είναι απολύτως ελεύθερος να επιλέξει το πότε και το πόσο.
Ενας θρίαμβος της ελεύθερης επιλογής; Η εφημερίδα «Γουόλ Στριτ Τζέρναλ», που αφιερώνει ένα δισέλιδο σε αυτό το θέμα, μιλάει για μια φωτεινή και μια σκοτεινή πλευρά.
Διότι, εάν είναι αλήθεια ότι σε μια χώρα που το μάξιμουμ της ετήσιας άδειας είναι 18 ημέρες κάποιοι καταφέρνουν να έχουν τέσσερις εβδομάδες, είναι επίσης αλήθεια ότι αυτοί οι τελευταίοι τις ημέρες της άδειάς τους μένουν κολλημένοι στο γραφείο με το τηλέφωνο ή το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Στην Ευρώπη, η τάση δεν είναι καθόλου διαδεδομένη. Μιλώντας στην ιταλική εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», πάντως, ο κοινωνιολόγος Ντομένικο Ντε Μάζι τάσσεται αναφανδόν υπέρ.
«Τώρα πια, η εργασία είναι κυρίως παραγωγή ιδεών, έχει γίνει μια διαδικασία που απαιτεί δημιουργικότητα και ελεύθερο χρόνο», σημειώνει. «Το σύστημα που ισχύει σήμερα στις ευρωπαϊκές χώρες ανάγεται στις αρχές του 20ού αιώνα. Τότε όμως οι ενενήντα στους εκατό εργαζόμενους ήταν εργάτες. Σήμερα, οι εξήντα έξι στους εκατό δουλεύουν με το μυαλό», προσθέτει.
Αρκεί βεβαίως να μην πηγαίνει κανείς στην παραλία με τον προσωπικό του υπολογιστή. «Εάν εργάζεται κανείς για συγκεκριμένους στόχους, δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος», παρατηρεί ο ιταλός κοινωνιολόγος.
Υπέρ ενός πιο ελεύθερου συστήματος τάσσεται και ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Τορίνου, Πιέτρο Γκαριμπάλντι. «Στην Ευρώπη έχουμε ακόμα εμμονή με το ωράριο εργασίας. Ο εργαζόμενος όμως θα πρέπει να αξιολογείται από το αποτέλεσμα», είναι η άποψή του. Προσθέτει πάντως ότι η εφαρμογή αυτού του μέτρου στη βιομηχανία είναι αδύνατη. Και αδιανόητη η σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι εργαζόμενες δανείζονται μέρες άδειας από τους συναδέλφους τους για την άδεια μητρότητας.
