Ανεξέλεγκτες διαστάσεις παίρνει πλέον η χρήση κοινωνικών δικτύων παιδιών και εφήβων στο διαδίκτυο, καθώς από την κούνια τους τα Ελληνόπουλα κάνουν χρήση των social media παρότι απαγορεύεται.
Τον έντονο προβληματισμό τους εκφράζουν επιστήμονες για την ανεξέλεγκτη χρήση του διαδικτύου από παιδιά της Ε’ και της Στ’ δημοτικού. «Πολλά παιδιά στη χώρα μας δίνουν ψευδή στοιχεία και ενώ δεν έχουν συμπληρώσει το 13ο έτος της ηλικίας που καθορίζει το Facebook, ανοίγουν λογαριασμούς. Εδώ τίθενται σοβαρά ηθικά ζητήματα για την οικογένεια αν γνωρίζει, και για το παιδί που αξιακά προσπαθεί με ψευδή στοιχειά να “κοροϊδέψει” το μέσο κοινωνικής δικτύωσης», επισημαίνει η επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής, Άρτεμις Τσίτσικα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε η Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σύμφωνα με έρευνα τα παιδιά στην Ελλάδα έχουν την πρώτη τους επαφή με το διαδίκτυο στην ηλικία των μόλις 6,2 χρόνων, και 1 στα δυο (51,2%) είναι μέλος τουλάχιστον μιας σελίδας κοινωνικής δικτύωσης, (π.χ. Facebook με ψευδή στοιχεία).
Παράτυπα και πέρα από τα όρια
Άλλα αποκαλυπτικά στοιχεία είναι ότι σε μία κανονική σχολική μέρα, χρησιμοποιούν 2 ώρες το Facebook, το 20% των παιδιών χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο (smartphone ή παρόμοιο) και το 22% των παιδιών χρησιμοποιούν το διαδίκτυο καθημερινά στο υπνοδωμάτιο.
«Οι 2 ώρες στο διαδίκτυο ή στο Facebook σε μια σχολική ημέρα, όχι μόνο δεν επιτρέπονται αλλά είναι υπερβολικός χρόνος και πάνω από τα όρια που καθορίζουν οι διεθνείς παιδιατρικές εταιρείες», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τσίτσικα.
Επίσης από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι το 39% χρησιμοποιούν καθημερινά το διαδίκτυο για επικοινωνία και κοινωνική δικτύωση, το 8,5% χρησιμοποιούν καθημερινά το διαδίκτυο για μελέτη στο σπίτι και το 52% των παιδιών ανέφεραν ότι γνωρίζουν περισσότερα από τους γονείς τους σχετικά με την τεχνολογία.
Η κ. Τσίτσικα επισημαίνει ότι «τα παιδιά είναι αναπόφευκτο να είναι στο διαδίκτυο γιατί “γεννιούνται” μέσα σε αυτό. Το πρόβλημα είναι με τους γονείς που ουσιαστικά αισθάνονται ως “μετανάστες” στις νέες τεχνολογίες. Όμως κάποιες φορές και η υπερβολική χρήση των γονέων “ανοίγει την πόρτα” για κατάχρηση του μέσου από τα παιδιά καθώς τους μιμούνται».
Οι γονείς να ασκήσουν τον γονεϊκό τους ρόλο σε σχέση με το διαδίκτυο, ακόμη κι αν δεν γνωρίζουν πολλά για τη χρήση του, επισημαίνει η κ. Τσίτσικα.
Πώς έγινε η έρευνα
Η έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» με επικεφαλής την καθηγήτρια Μαρίζα Τσολιά, πραγματοποιήθηκε το 2015 σε σχολεία της Αττικής με τη συμμετοχή 655 μαθητών της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, εκ των οποίων το 54,3% ήταν αγόρια.
Στοιχεία της έρευνας παρουσίασε η επιστημονική υπεύθυνος της Μονάδας, επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής, Άρτεμις Τσίτσικα σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με θέμα “Τεχνολογία και Συμπεριφορές Υψηλού Κινδύνου -Εθισμός στο Διαδίκτυο”.
«Η τεχνολογία προσφέρει στους νέους απεριόριστες δυνατότητες εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, καθώς μέσα από την ενασχόληση τους με το διαδίκτυο αναπτύσσουν εγκεφαλικές συνάψεις, βελτιώνουν τα αντανακλαστικά, αποκτούν γρήγορη σκέψη, κάνουν διαχείριση πληροφορίας, εκμάθηση αγγλικής γλώσσας, επαγγελματικό προφίλ και ανάδειξη δυνατοτήτων», τόνισε η κ. Τσίτσικα κατά την παρουσίαση της έρευνας.
Ωστόσο, συμπλήρωσε «όπως στον φυσικό κόσμο, κίνδυνοι προκύπτουν και στο διαδίκτυο. Με δεδομένη την ευαλωτότητα των ανηλίκων στην υπερβολή, τον πειραματισμό και την έλλειψη διαδικασίας “φιλτραρίσματος” των ερεθισμάτων, παιδιά και έφηβοι χρειάζονται οδηγίες χρήσης και πλοήγησης στο καταπληκτικό αυτό εργαλείο που λέγεται διαδίκτυο, προκειμένου να μην υπάρξουν ακραίες συμπεριφορές, όπως ο εθισμός.»
Σύμφωνα με τους ειδικούς η παρατεταμένη χρήση Η/Υ μπορεί να προκαλέσει “εξάρτηση” και να έχει επιπτώσεις στις κοινωνικές δεξιότητες του ατόμου. «Εάν χαθεί η προσωπική επαφή, υπάρχει το ενδεχόμενο να λείψει η εμπειρία στην ερμηνεία της ανθρώπινης επικοινωνίας, της “γλώσσας του σώματος”, των εκφράσεων του προσώπου κ.λπ.», ανέφερε η κ. Τσίτσικα και προσέθεσε: «Είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία μεταξύ της ενασχόλησης με το διαδίκτυο και τις διαδικτυακές επαφές και της προσωπικής επαφής με τους συνανθρώπους μας».
Ειδικότερα για τους νέους η κ. Τσίτσικα ανέφερε πως «η απώλεια ελέγχου σχετικά με τη χρήση του διαδικτύου μπορεί προοδευτικά να οδηγήσει σε έκπτωση των κοινωνικών δεξιοτήτων και απομόνωση, καθώς και παραμέληση σχολικών και άλλων δραστηριοτήτων, ή/και της υγείας, προσωπικής φροντίδας και υγιεινής».
