Η βασίλισσα Ελισάβετ, η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου έφυγε απόψε από τη ζωή, σε ηλικία 96 ετών, ανακοίνωσαν τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ, συγκλονίζει τη Βρετανία και προκαλεί ρίγη συγκίνησης σε όλο τον κόσμο, για την απώλεια της μακροβιότερης αρχηγού κράτους. Αλλά το ίδιο το Παλάτι έμοιαζε προετοιμασμένο εδώ και καιρό για την δύσκολη επόμενη μέρα της πιο ισχυρής και πολυσυζητημένης μοναρχίας στις μέρες μας.
Ήδη, εδώ και έναν χρόνο περίπου, η 96χρονη Ελισάβετ, αντιλαμβανόμενη το επερχόμενο τέλος και τις λιγοστές αντοχές της, είχε περιορίσει τις δραστηριότητες που προέβλεπε ο ρόλος της και τα καθήκοντά της ασκούνταν ουσιαστικά από επτά μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Οι συστάσεις των γιατρών για την επιβάρυνση της υγείας της και την ανάγκη ξεκούρασης δεν άφηναν άλλωστε πολλά περιθώρια. Όμως δεν ήθελε, ούτε θεωρούσε ότι υπήρχε νόημα να παραιτηθεί και να αποσυρθεί με αυτό τον τρόπο. Επιθυμούσε να μείνει μέχρι το τέλος στο τιμόνι και να φύγει όπως ακριβώς την γνώρισαν γενιές και γενιές: Στο θρόνο της, με τον οποίο ταυτίστηκε και στον οποίο έβαλε τη σφραγίδα της στο κρίσιμο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και στην αρχή της νέας χιλιετίας!
Η φετινή χρονιά ήταν για την Ελισάβετ πολύ σημαντική, καθώς γιόρτασε το πλατινένιο ιωβηλαίο, έχοντας συμπληρώσει 70 χρόνια στο θρόνο, από το 1952 που διαδέχθηκε τον πατέρα της, βασιλιά Γεώργιο Στ’. Συνέτριψε έτσι κάθε ρεκόρ Γκίνες, αφού πρόλαβε να γίνει η γηραιότερη, πλουσιότερη, πιο πολυταξιδεμένη και πλέον αναγνωρίσιμη μονάρχης στον κόσμο
Η ουσιαστική απόσυρση της Ελισάβετ άρχισε πέρσι το φθινόπωρο, εν μέσω πανδημίας και με την ίδια να επιδεικνύει, μέχρι τότε αξιοζήλευτη προσήλωση στις υποχρεώσεις της Βασίλισσας, εκτελώντας ένα εξαιρετικά επιβαρυμένο καθημερινό πρόγραμμα. Ήταν όμως φανερό πια ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει στους ίδιους ρυθμούς. Όσο κι αν τη στεναχωρούσε αυτό. Όλοι αντιλαμβάνονταν ότι η αδάμαστη και «βιονική» γυναίκα που είχε γνωρίσει όλος ο κόσμος άρχιζε να αγκομαχά από την ταλαιπωρία των συνεχών επίπονων δημόσιων δεσμεύσεων, που προϋποθέτουν τη γαλαζοαίματη παρουσία της. Όσο κι αν είχε ήταν για δεκαετίες πιστή στο καθήκον, ανθεκτική και απροσπέλαστη σαν βράχος στις ακτές του Ντόβερ, το βάρος του χρόνου την επηρέαζε.
Το 2019 και ενώ είχε πατήσει τα 93, παρακολούθησε αυτοπροσώπως 295 δημόσιες εκδηλώσεις! Αν εξαιρεθούν οι γιορτές και οι θερινές διακοπές της, κατά μέσο όρο βρισκόταν «στο πόδι» από πέντε έως έξι φορές κάθε εβδομάδα!
Από τις αρχές του 2020, με την επέλαση του κορωνοϊού, είχε ξεκινήσει να απομονώνεται στο Κάστρο του Ουίνδσορ, δυτικά του Λονδίνου, με ελάχιστο υπηρετικό προσωπικό, φροντίζοντας οι επικοινωνίες της να γίνονται μόνο μέσω βιντεοκλήσεων. Καθ’ όλη τη περίοδο της καραντίνας, τη συγκεκριμένη βασιλική κατοικία τα ντόπια ταμπλόιντ την αποκαλούσαν περιπαικτικά «θωρακισμένη φυσαλίδα» της Αυτής Μεγαλειότητος. Εκεί έφυγε από τη ζωή, τον Απρίλιο του 2021, ο επί 73 χρόνια αγαπημένος σύζυγός της, ο 99χρονος Δούκας του Εδιμβούργου Φίλιππος. Εκεί παρέμεινε η ίδια κατά τη διάρκεια του πένθους της και από εκεί, ως όφειλε, επανήλθε στις επίσημες, αλλά συνταγματικά άγραφες, υποχρεώσεις της.
Ως αρχηγός του κράτους, υποδέχτηκε διάφορους πρεσβευτές που υπέβαλαν τα διαπιστευτήριά τους και προήδρευσε στην τελετή εγκαινίων του Κοινοβουλίου, όπου εκφώνησε τον λόγο της βασίλισσας από τον εμβληματικό θρόνο της στη Βουλή των Λόρδων. Χωρίς, αυτή τη φορά, να φέρει βαρέως επί κεφαλής της την πολύτιμη κορώνα του στέμματος, που ζυγίζει 1 και κάτι κιλό, αλλά ένα ανάλαφρο καπέλο στην απόχρωση της λεβάντας. Και προφανώς δεν μεταφέρθηκε από το ανάκτορο του Ουίνδσορ στο παλάτι του Ουέστμινστερ με την περίτεχνη χρυσή άμαξα που σέρνουν λευκά άλογα, παρά μόνο με ένα συνηθισμένο Range Rover. Η ίδια άμαξα, άλλωστε, έχει να χρησιμοποιηθεί από το 2002, όταν εορτάστηκε το χρυσό ιωβηλαίο των 50χρονων της βασιλείας της -και το 2012 βίωσε πανηγυρικά τις εκδηλώσεις για το διαμαντένιο ιωβηλαίο της.
Οι πρώτες φήμες
Στα μέσα Οκτωβρίου εμφανίστηκε παρακολουθώντας μια λειτουργία στο Αβαείο του Γουέστμινστερ υποβασταζόμενη από ένα μπαστούνι, για πρώτη φορά δημοσίως από το μακρινό 2003 όταν ανάρρωνε από μια επέμβαση στο δεξί της γόνατο. Η αρχική έκπληξη συνοδεύτηκε με διασπορά φημών γύρω από την κατάσταση της υγείας της. Ακολούθησαν και άλλα γεγονότα που πύκνωσαν τις ανησυχητικές διαδόσεις. Αφού ακύρωσε το διήμερο ταξίδι της στη Βόρεια Ιρλανδία, έγινε γνωστή μια διανυκτέρευσή της στις 20 Οκτωβρίου στην ιδιωτική κλινική του King Edward VII στο Μέριλμπον του κεντρικού Λονδίνου. Την ίδια ώρα, το γραφείο των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ, βασιλικότερο της βασίλισσας, εξέδιδε με το σταγονόμετρο αινιγματικά δελτία Τύπου. Οι μηδαμινές λεπτομέρειες που περιείχαν έρχονταν σε προφανή αντίθεση με τις λαλίστατες ανακοινώσεις για τη μονοήμερη νοσηλεία της λόγω γαστρεντερίτιδας στο ίδιο νοσοκομείο το 2013.
Η υπόθεση μύριζε συγκάλυψη. Και ενώ οι επίσημες ανακοινώσεις έπαιρναν την αδιανόητη για τον θεσμό μορφή αδιαφάνειας, η ανησυχία μετατρεπόταν βαθμιαία σε καχύποπτο αναβρασμό. Στον επόμενο τόνο η βασίλισσα δεν εμφανίστηκε στην ανά πενταετία Γενική Σύνοδο της Εκκλησίας της Αγγλίας. Για πρώτη φορά ένας μονάρχης -που φέρει τον τίτλο του υπέρτατου κυβερνήτη της Εκκλησίας της Αγγλίας- απουσίαζε από αυτή τη σημαντική συνεδρίαση των επισκόπων της. Γεγονός που επέτεινε τα σενάρια προσβολής της από κορωνοϊό. Την αντικατέστησε στην εκδήλωση ο μικρότερος γιος της, πρίγκιπας Εδουάρδος, ο οποίος εκφώνησε λόγο εκ μέρους της. Η ίδια απέστειλε βιντεοσκοπημένο συγκινητικό μήνυμα, στο οποίο αναπολούσε τον εκλιπόντα σύζυγό της. Το αξιοσημείωτο ήταν ότι σε αυτό ανέφερε πως «κανείς από εμάς δεν μπορεί να επιβραδύνει το πέρασμα του χρόνου». Η φράση της δεν πέρασε απαρατήρητη, χωρίς, ωστόσο, πένθιμες πλερέζες.
Η κουβέντα για τη διαδοχή
Η κουβέντα για τη διαδοχή της Ελισάβετ είχε φουντώσει εδώ και μήνες, ειδικά μετά από αυτά τα περιστατικά. Στη γραμμή διαδοχής, πρώτος είναι ο Κάρολος, ακολουθούμενος από τον πρωτότοκο γιο του, πρίγκιπα Γουίλιαμ, δούκα του Κέιμπριτζ, και στη συνέχεια τρίτος είναι ο δικός του πρωτότοκος, ο 8χρονος πρίγκιπας Γεώργιος ή απλώς Τζορτζ. Ήδη ορισμένα από τα καθήκοντά της είχαν ανατεθεί σε άλλα μέλη της βασιλικής οικογένειας, τα οποία εκπληρώνουν με τη σειρά της συγγενικής αλληλουχίας τους στην κλίμακα του θρόνου. Ο Κάρολος και η Καμίλα, ο Γουίλιαμ και η Κέιτ, η κόρη της Άννα, ο γιος της Εδουάρδος και η σύζυγός του Σόφι είχαν ήδη κινητοποιηθεί μετέχοντας στην «επιχείρηση» διεκπεραίωσης των βασιλικών καθηκόντων, προκειμένου να την απαλλάξουν το προηγούμενο διάστημα από κοπιαστικές, εξοντωτικές υποχρεώσεις.
Ο βρετανικός Τύπος, αγαλλιάζοντας τότε για την ομόθυμη συνοχή τους, εγκωμιαστικά τους χαρακτήρισε σαν τους «7 Υπέροχους».
Για την ίδια τη βασίλισσα που είχε βιώσει με ψυχραιμία τα καμώματα του εγγονού της Χάρι και τα σεξουαλικά σκάνδαλα του γιου της Ανδρέα, οι άμεσοι συγγενείς της ενδεχομένως να μην ξεπερνούσαν το ανάστημα των «7 νάνων». Δεν τους αντιμετώπιζε με την κοκεταρία των άσπρων μαλλιών. Αλλά με την ωριμότητα του υπερήλικα που «τα είχε τετρακόσια» μέχρι την τελευταία του πνοή. Και αποστασιοποιημένη από τα τετριμμένα καλοπιάσματα συνειδητοποιούσε πως ο χρόνος προς το finish έτρεχε πια πιο γρήγορα. Από το ύψος, άλλωστε, ενός σχεδόν αιώνα ζωής και από το βάθρο της αδιάκοπης παρουσίας στον δημόσιο βίο, είχε χτίσει μια εκλεπτυσμένη όσο και μεγαλοπρεπή φιγούρα. Η θαμπή ακινησία των τελευταίων μηνών δεν της ταίριαζε. Γνώριζε τα λόγια του Βίκτωρος Ουγκώ, τα οποία συνοψίζουν πως το να μην κάνεις τίποτα είναι μεν η ευτυχία των παιδιών αλλά και η δυστυχία των υπερηλίκων. Την υπέμενε στωικά. Η δοξασμένη υστεροφημία των 70 χρόνων από την ανάρρησή της στον βρετανικό θρόνο ήταν βασικό, αλλά τελικά όχι επαρκές κίνητρο μπροστά στο μοιραίο.
