Οι διατάξεις για την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από την 1η Αυγούστου, που κατατέθηκαν με τη μορφή τροπολογίας, και η παρέμβαση στη χονδρική, αναμένεται να απασχολήσουν, κατά μείζονα λόγο, τη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αρχίζει σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής, και στον βασικό κορμό του αφορά το αδειοδοτικό πλαίσιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ.
Με τις τιθέμενες διατάξεις, έως τις 10 Ιουλίου, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να αναρτήσουν στην ιστοσελίδα τους τις τιμές που θα ισχύσουν από την 1η Αυγούστου. Οι λογαριασμοί που θα εκδοθούν τον Αύγουστο δεν θα περιλαμβάνουν ρήτρα αναπροσαρμογής. Οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν πάροχο αζημίως, δίχως να χρειάζεται να καταβάλλουν αποζημίωση (penalty) λόγω πρόωρης αποχώρησης. Για την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της διαφάνειας, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεώνονται να ανακοινώνουν κάθε μήνα σε ευδιάκριτο σημείο στην ιστοσελίδα τους τις χρεώσεις προμήθειας ηλεκτρισμού που θα ισχύουν στα τιμολόγιά τους για τον επόμενο μήνα. Έτσι, οι καταναλωτές θα μπορούν να αναζητήσουν φθηνότερα τιμολόγια και να αλλάξουν πάροχο, εφόσον το επιθυμούν. Επίσης, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεώνονται να αναγράφουν στους έντυπους και τους ηλεκτρονικούς λογαριασμούς, σε ευδιάκριτο σημείο δίπλα στο πληρωτέο ποσό, το ύψος της επιδότησης από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τις ρυθμίσεις που εισάγονται θα απορροφηθεί:
– Στους ευάλωτους καταναλωτές που δικαιούνται Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (περίπου 500.000 νοικοκυριά) το 100% της αύξησης.
– Σε όλα τα οικιακά τιμολόγια έως και το 85% της αύξησης.
– Σε 1,25 εκατ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις το 82% της αύξησης.
– Στους αγρότες και τα αγροτικά τιμολόγια έως το 90% της αύξησης.
Η παρέμβαση στη χονδρική
Στόχος της κυβέρνησης είναι να συνδυάσει την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής με τον νέο μηχανισμό για το πλαφόν στη χονδρική. Αυτός ο μηχανισμός επεμβαίνει στη χονδρική (σ.σ. άρθρο 122-Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης) από την 1η Ιουλίου, και όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, κατά τη συζήτηση της εν λόγω διάταξης, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, το υπουργείο εκτιμά ότι θα αντλήσει 6 δισ. μέσα σε ένα 12μηνο, και με αυτά τα κονδύλια θα ενισχυθεί η δεξαμενή των κρατικών επιδοτήσεων στους λογαριασμούς.
«Προχωρούμε σε έναν μηχανισμό, ο οποίος ανακτά τα υπέρ έσοδα σε όλες τις τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη βάση. Τα προωθούμε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης -η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που έχει συστήσει ένα τέτοιο ταμείο- όλα αυτά τα υπέρ έσοδα και τα επιστρέφουμε πίσω στους πολίτες. Το επόμενο 12μηνο, με τις σημερινές πολύ αυξημένες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, εκτιμούμε ότι θα ανακτήσουμε περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ υπέρ έσοδα από τα εργοστάσια φυσικού αερίου, από τα λιγνιτικά εργοστάσια, από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, αλλά και από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι οποίες εμπορικά πουλάνε ενέργεια στο σύστημα και με αυτόν τον τρόπο, θα στηρίξουμε τους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων», έχει δηλώσει ο κ. Σκρέκας.
Οι θέσεις των κομμάτων
Κοινοβουλευτικές πηγές αποδίδουν στη σημερινή συζήτηση στη Βουλή χαρακτήρα μετωπικής σύγκρουσης στο πεδίο του μεγαλύτερου προβλήματος που αντιμετωπίζουν σήμερα τα νοικοκυριά: Την ακρίβεια και την εξόφληση των λογαριασμών ρεύματος.
Χθες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, είπε ότι «η κυβέρνηση τρέχει εδώ και μήνες το μεγαλύτερο πρόγραμμα στήριξης της κοινωνίας και των επιχειρήσεων στην Ευρώπη, προσπαθώντας να απαλύνει τα προβλήματα» και πως «στους λογαριασμούς του Αυγούστου θα ισχύσει η αναίρεση της ρήτρας αναπροσαρμογής, ενώ το αμέσως επόμενο διάστημα θα εφαρμοστεί η φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας σε ποσοστό 90%, ώστε να εξασφαλιστούν επιπλέον πόροι για τη μείωση του κόστους ενέργειας».
Τόσο, όμως, η παρέμβαση στη χονδρική όσο και η τροπολογία για τη ρήτρα αναπροσαρμογής προκαλούν την έντονη κριτική της αντιπολίτευσης, που κατηγορεί την κυβέρνηση ότι και καθυστέρησε να πάρει δραστικά μέτρα και ότι τα μέτρα που έρχονται σήμερα θα αποδειχθούν «κοροϊδία» για τα νοικοκυριά που αφέθηκαν στο έλεος των καρτέλ.
Στην επιτροπή που συζητήθηκε το νομοσχέδιο, ο εισηγητής της ΝΔ, Βασίλης Βασιλειάδης, ανέφερε ότι «μπαίνει τέλος στα υπερκέρδη των παραγωγών χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας και πλαφόν στην τιμή αποζημίωσης των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, με τα έσοδα από τις ρυθμίσεις αυτές να καταλήγουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και συνεπώς στους ίδιους καταναλωτές. Έτσι, σε συνδυασμό και με την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής και το αντίστοιχο πλαφόν στην τιμή της λιανικής, επιτυγχάνεται ο στόχος της απορρόφησης στο 85% των αυξήσεων για τα νοικοκυριά».
«Η τροπολογία που κατέθεσε η κυβέρνηση αποτελεί κοροϊδία αντίστοιχη -ίσως και μεγαλύτερη- με τη δήθεν φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών. Διότι η τροπολογία αναστέλλει τη ρήτρα, ενσωματώνοντάς την στην κυμαινόμενη τιμή που θα αλλάζει κάθε μήνα. Άρα, η ρήτρα θα υπάρχει αλλά, απλά, οι πολίτες δεν θα τη βλέπουν», είναι η θέση του ΣΥΡΙΖΑ στην τροπολογία της κυβέρνησης, την οποία κατηγορεί ότι επί έναν χρόνο «οργάνωσε τη ληστεία νοικοκυριών και επιχειρήσεων, μέσω της ληστρικής ρήτρας αναπροσαρμογής, με στόχο να φιλοδωρήσει με δισεκατομμύρια τα ταμεία της ΔΕΗ και των άλλων ιδιωτών παραγωγών της ενέργειας». Αλλά και για την παρέμβαση στη χονδρική, η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Θεοπίστη Πέρκα, σημείωσε ότι με υπουργική απόφαση θα υπάρξει μαθηματικός τύπος για τον καθορισμό της ανώτατης τιμής για κάθε κατηγορία μονάδων. Αυτό, όπως είπε, ενώ έχει υπάρξει πολύ μεγάλη καθυστέρηση να μπει ένας κόφτης στα υπερκέρδη. «Πολύ αργά παραδέχτηκε η κυβέρνηση ότι υπάρχουν υπερκέρδη, αλλά ακόμα και σήμερα δεν ξέρουμε το ποσό πάνω στο οποίο θα ασκηθεί αυτή η φορολόγηση, γιατί γίνονται μαγειρέματα από τροπολογίες», τόνισε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. «Με τις τελευταίες εξελίξεις έχω την αίσθηση ότι δεν είναι τροχονόμοι αλλά προστάτες των καρτέλ»,επεσήμανε χθες ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, και πρόσθεσε: «Δεν έχω ξαναδεί τα τελευταία χρόνια οι δύο ανεξάρτητες Αρχές να είναι σε σύγκρουση με την κυβέρνηση διότι αισθάνονται ότι εμποδίζονται να διατελέσουν το έργο τους».
«Τα κέρδη διαμορφώθηκαν εις βάρος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που πλήρωσαν τις πολύ υψηλές τιμές του φυσικού αερίου. Αυτό δεν μπορεί να είναι ένα απλό ζήτημα εμπορικής πολιτικής μίας οποιασδήποτε εταιρείας, δεν μπορεί όλη η χώρα να δοκιμάζεται βαριά από τις ψηλές τιμές ενέργειας και κάποιοι να μένουν στο απυρόβλητο», υπογράμμισε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Αρβανιτίδης, ο οποίος ζήτησε ρητή φορολόγηση των υπερκερδών της ΔΕΠΑ με 90%, χωρίς παραθυράκια και αστερίσκους και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι αφού άφησε τα πράγματα να διαμορφωθούν και να γραφτούν υπερκέρδη από φορολογικά έσοδα σήμερα έρχεται ως άγιος Βασίλης να παραστήσει τον καλό, ενώ αποσυντονίστηκε η αγορά με τον υψηλό πληθωρισμό. Στην τροπολογία για την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής αναφέρθηκε χθες o πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος σχολίασε ότι ενώ η χώρα βρίσκεται στην καρδιά μίας γεωπολιτικής και ενεργειακής κρίσης, η κυβέρνηση εξακολουθεί να χειρίζεται χωρίς σχέδιο και σοβαρότητα τον κρίσιμο τομέα της ενέργειας. «Παράδειγμα των κυβερνητικών χειρισμών που στερούνται σοβαρότητας είναι η διαμάχη της κυβέρνησης με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας», είπε ο κ. Ανδρουλάκης και πρόσθεσε πως «το υπουργείο Ενέργειας, με τροπολογία, προχωράει σε νομοθετικό by pass της ΡΑΕ για την πώληση της ΔΕΠΑ Υποδομών. Ο επιλεγείς από την κυβέρνηση προέδρος της ΡΑΕ ανακοινώνει πως προχωρά σε καταγγελία της τροπολογίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ ταυτόχρονα, ο επίσης επιλεγείς από την κυβέρνηση πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ καταγγέλλει τη ΡΑΕ πως εξαιτίας των αποφάσεών της δεν μπορεί να προχωρήσει τις μεγάλες επενδύσεις που εξαγγέλλει συνεχώς η κυβέρνηση στον πολύ κρίσιμο τομέα των δικτύων, και συγκρούονται δημόσια».
«Η αλήθεια είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΙΝΑΛΛ και άλλα κόμματα, και βεβαίως η Νέα Δημοκρατία, είσαστε συνένοχοι στο έγκλημα της πράσινης μετάβασης, που φέρνει σήμερα σε απόγνωση τη λαϊκή οικογένεια, τους μισθωτούς και τους αυτοαπασχολούμενους», σημείωσε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, και συμπλήρωσε: «Η πολιτική της απολιγνιτοποίησης με το σταδιακό κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών, η αποδοχή των κοινοτικών δεσμεύσεων για το εμπόριο ρύπων και η ανάδειξη του εισαγόμενου φυσικού αερίου σε βασικό καύσιμο μετάβασης υλοποιήθηκαν από όλες τις αστικές κυβερνήσεις την τελευταία εικοσαετία. Όμως, οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να ζήσουν καλύτερα αν το κριτήριο λήψης αποφάσεων δεν ήταν το κέρδος των ομίλων, το συμφέρον της άρχουσας τάξης των καπιταλιστών, οι κατευθύνσεις και οι δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης μάλιστα αν θα ήταν κριτήριο οι λαϊκές ανάγκες και η ικανοποίησή τους».
«Ο υπεύθυνος για το ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στον ενεργειακό πληθωρισμό, έχει ονοματεπώνυμο: Κυριάκος Μητσοτάκης και Νέα Δημοκρατία», έχει καταγγείλει η Ελληνική Λύση τονίζοντας ότι «πλέον, οι σοβαρές χώρες επανεκκινούν τα λιγνιτικά εργοστάσια, μειώνουν φόρους, χτυπούν την κερδοσκοπία, εφαρμόζουν το πλέγμα ενεργειών που εδώ και χρόνια έχει προτείνει η Ελληνική Λύση». «Εάν η κυβέρνηση μας είχε ακούσει, σήμερα οι Έλληνες θα είχαν το φθηνότερο ρεύμα και η Ελλάδα θα ήταν ενεργειακά αυτάρκης εξοικονομώντας δισεκατομμύρια ευρώ», έχει επισημάνει η Ελληνική Λύση. Σε σχέση με την παρέμβαση στη χονδρική, ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, υπογράμμισε ότι με τις διατάξεις του νομοσχεδίου «το καρτέλ θα αναγκαστεί να επιστρέψει ένα μέρος των εσόδων της αγοράς της επόμενης ημέρας, με κάποια πολύπλοκη φόρμουλα, πάντα και σε σχέση με τη διοικητικά οριζόμενη, με απόφαση, λοιπόν, του εκάστοτε υπουργού. Δηλαδή, ο εκάστοτε υπουργός θα καθορίζει πόσο θα κερδίζει το καρτέλ των πανίσχυρων ολιγαρχών της χώρας».
«Η τροπολογία της κυβέρνησης για δήθεν αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής για 11 μήνες είναι μία ακόμα κοροϊδία της Μητσοτάκης ΑΕ απέναντι στην κοινωνία, απέναντι στα χειμαζόμενα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι πολίτες δεν θα πληρώνουν λιγότερο, απλά η κυβέρνηση θα κρύβει πλέον ταχυδακτυλουργικά το κόστος της ρήτρας στην “ενιαία μοναδική χρέωση” μέσω των κυμαινόμενων τιμολογίων», σημείωσε το ΜέΡΑ25, ενώ χθες, με ανακοίνωση υπό τον τίτλο, «Εμπρός ΡΑΕ μη σκύβεις το κεφάλι» αναφέρθηκε σε όσα είπε ο πρόεδρος της ΡΑΕ και σχολίασε: «Ακόμα, λοιπόν, και οι δικές τους “ανεξάρτητες Αρχές” έχουν πάρει χαμπάρι τα όσα συμβαίνουν στην αγορά ενέργειας, αυτής που, όπως μας έλεγε η τρόικα και οι εγχώριοι πολιτικοί της εκπρόσωποι, θα λειτουργούσε τάχα προς όφελος των καταναλωτών. Είναι, όμως, τόσο μεγάλο το πλιάτσικο της ολιγαρχίας, τόσο με τις πλάτες της Μητσοτάκης ΑΕ σήμερα όσο και του ΣΥΡΙΖΑ πριν, που έστησε το Χρηματιστήριο Ενέργειας, που δεν μπορούν να το κρύψουν ούτε οι αρμόδιες, καθόλου ανεξάρτητες στην πραγματικότητα, Αρχές».
