Την πρώτη της επίσκεψη στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου πραγματοποιεί η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ προσφέροντας 60 εκατομμύρια ευρώ ως δωρεά για τη συντήρηση του χώρου όπου βρισκόταν το μεγαλύτερο εργοστάσιο θανάτου που δημιουργήθηκε από τους Γερμανούς ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σύμβολο του Ολοκαυτώματος των Εβραίων.
Συνοδευόμενη από τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι, μία σκυθρωπή Μέρκελ επισκέφθηκε τα κρεματόρια, πριν διασχίσει τη σιδερένια πύλη με τη διάσημη επιγραφή «Arbeit macht frei» για να επισκεφθεί τα τούβλινα κτίρια του στρατοπέδου. Τη συνοδεύουν επίσης ένας από τους επιζώντες, ο Στανισλάβ Μπαρτνικόφσκι, 87 ετών και εκπρόσωποι της εβραϊκής κοινότητας.
«Το Άουσβιτς είναι μουσείο, αλλά είναι επίσης και το μεγαλύτερο νεκροταφείο στον κόσμο… Η Μνήμη είναι κλειδί για την οικοδόμηση του παρόντος και του μέλλοντος», δήλωσε ο διευθυντής του μουσείου Πιοτρ Τζιβίνσκι πριν από την επίσκεψη της καγκελαρίου.
«Η ανάμνηση των εγκλημάτων, η εκφορά των ονομάτων των εγκληματιών και ο φόρος τιμής στα θύματα είναι μία ευθύνη που δεν σταματά ποτέ. Αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Και είναι αναπόσπαστο από την χώρα μας. Η συναίσθηση αυτής της ευθύνης είναι τμήμα της εθνικής μας ταυτότητας», δήλωσε εμφατικά η Γερμανίδα καγκελάριος.
Από την πλευρά του, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι δήλωσε ότι δεν πρέπει να ξεχαστεί η ιστορία του στρατοπέδου του Άουσβιτς, λέγοντας ότι είναι καθήκον να θυμόμαστε τις ωμότητες που διαπράχθηκαν εκεί για χάρη των θυμάτων.
«Αν η μνήμη φύγει, είναι σαν να βλάπτουμε για δεύτερη φορά τους ανθρώπους που πέρασαν μέσα από την κόλαση εκεί, που πέρασαν μέσα από απίστευτο πόνο», τόνισε ο Μοραβιέτσκι. «Πρέπει να φροντίσουμε τη μνήμη σαν να φροντίζαμε τα θύματα. Αυτό είναι που μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτά», υπογράμμισε.
Στη Γερμανία, η οποία έβαλε στην καρδιά της μεταπολεμικής της ταυτότητας το Ολοκαύτωμα (Shoah), οι αρχές ανησυχούν για την αύξηση των αντισημιτικών ενεργειών.
Χθες, παραμονή της επίσκεψής της, η Άγκελα Μέρκελ επανέλαβε ότι «ο αγώνας κατά του αντισημιτισμού και κατά κάθε μορφής μίσους» είναι μία από τις προτεραιότητες της κυβέρνησής της. Επέμεινε επίσης στην «αποφασιστικότητα» της γερμανικής ηγεσίας να δει μία εβραϊκή κοινότητα να ανθεί στη Γερμανία.
Τον Οκτώβριο, η ματαίωση της επίθεσης στην συναγωγή του Χάλε προκάλεσε σοκ στη χώρα. Ο δράστης, που σκότωσε δύο ανθρώπους στην τύχη, είναι ένας νεαρός αρνητής του Ολοκαυτώματος.
Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), που πριν από δύο χρόνια έκανε την είσοδό του στη γερμανική βουλή, προωθεί άλλωστε το τέλος της κουλτούρας της μεταμέλειας.
Το όνομα του Άουσβιτς έχει γίνει συνώνυμο του απόλυτου κακού. Εβραίοι από ολόκληρη την Ευρώπη, από την Ουγγαρία μέχρι την Ελλάδα εξοντώθηκαν εκεί.
Τελευταίοι μάρτυρες
Για τον πρόεδρο του Κεντρικού Εβραϊκού Συμβουλίου της Γερμανίας Γιόζεφ Σούστερ, που συνοδεύει την Άγκελα Μέρκελ στην επίσκεψή της, «δεν υπάρχει κανένας άλλος τόπος μνήμης που να δείχνει με τόση ακρίβεια τι συνέβη κατά τη Shoah».
«Η μαζική δολοφονία σε βιομηχανική κλίμακα» συνεχίζει 75 χρόνια μετά να προκαλεί ρίγη στον επισκέπτη, πρόσθεσε ο Γιόζεφ Σούστερ.
Η Άγκελα Μέρκελ, που είναι η πρώτη καγκελάριος της Γερμανίας που επισκέπτεται το Άουσβιτς μετά τον Χέλμουτ Σμιτ το 1977 και τον Χέλμουτ Κολ το 1989 και 1995, στα 14 χρόνια της ηγεσίας της έχει επισκεφθεί το Ράβενσμπρουκ, το Ντάχαου, το Μπούχενβαλντ και το μνημείο του Ολοκαυτώματος Γιαντ Βασέμ στην Ιερουσαλήμ. Ηταν η πρώτη Γερμανίδα ηγέτις που εκφώνησε ομιλία στην Κνεσέτ, όπου μίλησε και πάλι για το «όνειδος» που κηλιδώνει τους Γερμανούς.
Εδώ και 23 χρόνια, η 27η Ιανουαρίου είναι για τη Γερμανία η Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ναζισμού.
