Σημαντικές είναι οι αλλαγές που έρχονται στον τρόπο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευσης και οι οποίες θα ισχύσουν από το σχολικό έτος 2019-20, δηλαδή από τη «φουρνιά» των μαθητών που φέτος θα ξεκινήσουν να φοιτούν στη Β’ λυκείου.
Συγκεκριμένα, καταργείται το μάθημα των Λατινικών από τις Πανελλαδικές και αντικαθίσταται από το μάθημα της Κοινωνιολογίας, καταργούνται οι συντελεστές βαρύτητας στα μαθήματα που εξετάζονται σε πανελλήνιο επίπεδο, οι Ομάδες Προσανατολισμού αυξάνονται σε τέσσερις από τρεις που ήταν μέχρι σήμερα, η κάθε κατεύθυνση θα έχει μόνο τρία μαθήματα και το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας εμπλουτίζεται.
Ποια είναι τα επιστημονικά πεδία και τα εξεταζόμενα μαθήματα
1ο: Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Επιστήμες
Ανθρωπιστικών Σπουδών: (Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία, Νεοελληνική Γλώσσα, Κοινωνιολογία)
2ο: Θετικές και Τεχνολογικές Επιστήμες
Θετικών Σπουδών: (Φυσική, Χημεία, Νεοελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά)
Ανθρωπιστικών Σπουδών: (Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία, Νεοελληνική Γλώσσα, Βιολογία)
3ο: Επιστήμες Υγείας και Ζωής
Ανθρωπιστικών Σπουδών: (Αρχαία Ελληνικά, Ιστορία, Νεοελληνική Γλώσσα, Βιολογία)
Θετικών Σπουδών: (Φυσική, Χημεία, Νεοελληνική Γλώσσα, Βιολογία)
Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής: (Μαθηματικά, ΑΕΠΠ, Νεοελληνική Γλώσσα, Βιολογία)
4ο: Επιστήμες Οικονομίας και Πληροφορικής
Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής: (Μαθηματικά, ΑΕΠΠ, Νεοελληνική Γλώσσα, ΑΟΘ)
Κάθε Ομάδα Προσανατολισμού περιλαμβάνει μόνο τα μαθήματα στα οποία οι υποψήφιοι θα εξεταστούν τόσο για το απολυτήριο όσο και για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι συντελεστές βαρύτητας καταργούνται και όλα τα μαθήματα έχουν την ίδια βαρύτητα.
Πανελλαδικές
Οι πανελλαδικές εξετάσεις θα έπονται των ενδοσχολικών απολυτηρίων εξετάσεων και μένουν ως έχουν, με τέσσερα μαθήματα ανά επιστημονικό πεδίο – ένα σύστημα που θυμίζει κατά πολύ τις παλιές «Δέσμες».
Ως εκ τούτου, παραμένουν τα τέσσερα επιστημονικά πεδία στα οποία εξετάστηκαν το 2018 οι υποψήφιοι για τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της χώρας (Ανθρωπιστικών Επιστημών, Θετικών Επιστημών, Επιστημών Υγείας και Επιστημών Πληροφορικής και Οικονομικών) και τα τέσσερα βασικά μαθήματα που εξετάστηκαν ανά πεδίο.
Παράλληλα, ο υπουργός Παιδείας προανήγγειλε πως θα καταργηθούν οι πανελλήνιες, αλλά μόνο για τις σχολές χαμηλής ζήτησης και η εισαγωγή θα γίνεται μόνο με το βαθμό του απολυτηρίου.
Το νέο σχέδιο, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, διαμορφώθηκε με βάση την πρόταση του ΙΕΠ, του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία που έγινε το 2015-16, των σχετικών συζητήσεων της επιτροπής Μορφωτικων Υποθέσεων της Βουλής, με εκπαιδευτικούς φορείς και εκπαιδευτικούς και μετά από συστηματική μελέτη των συστημάτων που ισχύουν σε άλλες χώρες.
Αναλυτικά το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
Τα κύρια χαρακτηριστικά του νέου συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που εγκαινιάζει και την πρακτική της ελεύθερης πρόσβαση, έχουν ως εξής:
1. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Β΄Λυκείου (τον Ιούλιο), όλοι οι μαθητές που επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση υποχρεούνται να συμπληρώσουν Α΄δήλωση προτίμησης (μηχανογραφικό) με τις 10 προτιμήσεις Τμημάτων στα οποία επιθυμούν να φοιτήσουν. Να σημειωθεί ότι οι μαθητές που δεν θα υποβάλουν την Α΄ δήλωση του Ιουλίου χάνουν το δικαίωμα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με ή χωρίς Πανελλαδικές Εξετάσεις για τη χρονιά αυτή. Ο αριθμός 10 είναι ενδεικτικός, αλλά τα μοντέλα τα οποία έχει επεξεργαστεί το ΥΠΠΕΘ δείχνουν ότι δεν μπορεί να είναι ούτε πολύ μικρότερος, ούτε πολύ μεγαλύτερος. Όπως αναφέρει το υπουργείο Παιδείας, «η δυνατότητα των αποφοίτων της Β’ Λυκείου να συμπληρώσουν ένα πρώτο μηχανογραφικό με περιορισμένο αριθμό προτιμήσεων αποτελεί μία ευκαιρία ωρίμανσης των προβληματισμών και της στοχοθεσίας τους». Η συμπλήρωση αυτή μάλιστα της δήλωσης προτίμησης θα αποτελεί την κατάληξη προγράμματος Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού, το οποίο θα πραγματοποιείται μέχρι τη λήξη των προαγωγικών εξετάσεων της Β΄ Λυκείου. Με τον τρόπο αυτόν θα προηγείται η ενημέρωση και η συμβουλευτική και θα ακολουθεί η συμπλήρωση του μηχανογραφικού. Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, σε αυτή τη διαδικασία συμπλήρωσης του μηχανογραφικού πρωτεύοντα ρόλο θα διαδραματίσουν οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι, γνωρίζοντας τις επιδόσεις και κλίσεις των μαθητών, θα μπορούν να τους προσανατολίσουν καταλλήλως.
2. Με βάση τις προτιμήσεις των μαθητών και τον αριθμό εισακτέων που θα έχει αποφασιστεί ανά Τμήμα, θα προκύψει ένας αριθμός Τμημάτων για τα οποία ο αριθμός των προτιμήσεων θα είναι ίσος ή μικρότερος από τον αριθμό εισακτέων. Αυτά τα Τμήματα, στα οποία ο αριθμός των αιτήσεων υπολείπεται των διαθέσιμων θέσεων, ονομάζονται «Τμήματα ελεύθερης πρόσβασης» (ΤΕΠ).
3. Τα υπόλοιπα Τμήματα, δηλαδή εκείνα στα οποία ο αριθμός των αιτήσεων υπερβαίνει τις διαθέσιμες θέσεις, ονομάζονται «Τμήματα πρόσβασης μόνο με πανελλαδικές εξετάσεις» (ΤΠΠΕ).
4. Λίγες μέρες αργότερα, ο μαθητής ενημερώνεται για το ποιες από τις προτιμήσεις του αντιστοιχούν σε ΤΠΠΕ και ποιες σε ΤΕΠ. Από το σύνολο των δηλώσεων θα προκύψουν: (1) Αυτές στις οποίες θα συμπεριλαμβάνεται ένα τουλάχιστον ΤΕΠ και, (2) αυτές στις οποίες όλα τα Τμήματα είναι ΤΠΠΕ.
5. Οι μαθητές της κατηγορίας (2), θα διαγωνιστούν στις πανελλαδικές για την εισαγωγή τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση μιας και από τις προτιμήσεις τους στη δήλωση του Ιουλίου δεν έχει προκύψει κανένα ΤΕΠ.
6. Τον Φεβρουάριο, οι μαθητές της κατηγορίας (1) δηλώνουν αν θα συμμετάσχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις ή αν προτιμούν να εισαχθούν σε ένα από τα ΤΕΠ που είχαν συμπεριλάβει στην αρχική τους δήλωση. Η δήλωση του Φεβρουαρίου είναι οριστική και δεσμευτική. Συγκεκριμένα, ένας μαθητής που είχε τουλάχιστον ένα ΤΕΠ στη δήλωση του Ιουλίου μπορεί: (α) να επιλέξει εισαγωγή σε ΑΕΙ μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, χάνοντας το δικαίωμα πρόσβασης σε κάποιο από τα ΤΕΠ που είχε δηλώσει ή, (β) να επιλέξει ένα από τα ΤΕΠ που είχε συμπεριλάβει στη δήλωση του Ιουλίου, οπότε εισάγεται στο Τμήμα αυτό, με μόνη προϋπόθεση την απόκτηση του απολυτηρίου της Γ΄ Λυκείου.
7. Για τους μαθητές που θα διαγωνιστούν στις πανελλαδικές, ο βαθμός των πανελλαδικών εξετάσεων θα διαμορφωθεί κατά 90% από τον μέσο όρο των βαθμών τους στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και κατά 10% από τον βαθμό του απολυτηρίου. Η ποσόστωση αυτή προτείνεται να ισχύσει το πρώτο έτος εφαρμογής του νέου συστήματος, δηλ. στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2020. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται από το υπουργείο Παιδείας, όσο το σύστημα καθιερώνεται και ενισχύεται, το ποσοστό του βαθμού του απολυτηρίου θα αυξάνεται σταδιακά.
Το σύστημα θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά για την Γ’ Λυκείου του 2019-2020 και οι υποψήφιοι όλων των κατηγοριών θα εισαχθούν σε Τμήματα που θα έχουν τον ελάχιστο αριθμό των 8 μελών Δ.Ε.Π., που εξασφαλίζουν την αυτοδυναμία τους, θα έχουν ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών και θα έχουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή.
Οι μαθητές που επέλεξαν τις πανελλαδικές, μετά τις εξετάσεις και τη δημοσιοποίηση των βαθμών τους της τελικής επίδοσης, υποχρεούνται τον Ιούλιο του 2020, μετά τις πανελλαδικές, να συμπληρώσουν εκ νέου το μηχανογραφικό και να θέσουν όσες επιλογές Τμημάτων επιθυμούν, ασχέτως του περιεχομένου του πρώτου μηχανογραφικού και θα εισαχθούν σε αυτά με βάση τις επιδόσεις τους, όπως ακριβώς ισχύει στο υπάρχον σύστημα εισαγωγής, συνυπολογίζοντας και τον βαθμό του απολυτηρίου. Για τους παλαιότερους αποφοίτους δεν προτείνεται να λογίζεται το απολυτήριο, δεδομένου ότι όταν αποφοίτησαν δεν υπήρχε αντίστοιχη πρόβλεψη. Συνεπώς οι υποψήφιοι αυτοί συμμετέχουν κανονικά στις πανελλαδικές εξετάσεις όπως και σήμερα.
