Ο Γιάνης Βαρουφάκης επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση Τσίπρα γνώριζε πως το δημοψήφισμα θα οδηγούσε σε κλείσιμο των τραπεζών. Παραδέχθηκε ότι ηχογραφούσε τα Eurogroup, πως υπήρχε πίεση για Grexit και ότι υπήρχε σχέδιο για παράλληλες πληρωμές μέσω των ΑΦΜ των πολιτών. Μίλησε άλλωστε για «Plan X»…
Ο πρώην υπουργός έδωσε τις δικές του εξηγήσεις και απαντήσεις για τα δραματικά γεγονότα στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Μιλώντας στον ΣΚΑΪ και στην εκπομπή Ιστορίες, ο κ. Βαρουφάκης μίλησε και για την ατμόσφαιρα που αντιμετώπισε μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου λίγο μετά την γνωστοποίηση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος το βράδυ της 5ης Ιουλίου.
Η κυβέρνηση γνώριζε ότι η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος τον περασμένο Ιούλιο θα οδηγούσε σε κλείσιμο των τραπεζών. Ωστόσο ο πρωθυπουργός έλεγε ευθέως στους συνεργάτες του ότι «δεν μπορεί να πει ότι συνθηκολογεί» με αποτέλεσμα να προκηρύξει το δημοψήφισμα. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών πρόσθεσε παράλληλα ότι ούτως ή άλλως, ο κ. Τσίπρας είχε αποφασίσει να μη συγκρουστεί με τους εταίρους. Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η Κριστίν Λαγκάρντ τού εκμυστηρεύτηκαν ότι ούτε οι ίδιοι θα υπέγραφαν ποτέ αυτό το σχέδιο. Τουλάχιστον ο ίδιος αισθάνεται ευθύνη για το κλείσιμο των τραπεζών.
Την ίδια ώρα, στην συνέντευξη που παραχώρησε στον Αλέξη Παπαχελά, στο ερώτημα αν ως υπουργός Οικονομικών είχε ηχογραφήσει όλα τα Eurogroup πλην του πρώτου, ο κ. Βαρουφάκης απάντησε «Είναι αλήθεια». Τόνισε ότι το πρώτο που κράτησε πάνω από 10 ώρες ήταν ένα έντονο και στα όρια της σωματικής εξόντωσης Eurogroup. Είπε ότι έκανε την ηχογράφηση ώστε αν πήγαινε στο υπουργικό συμβούλιο και τον ρωτούσαν τι ειπώθηκε δεν θα θυμόταν.
Τόνισε ότι διαπίστωσε πως δεν κρατούνταν πρακτικά και γι’ αυτό είχε υποχρέωση να κάνει τις ηχογραφήσεις. «Εχω όλα τα Eurogroup εκτός από το πρώτο», τόνισε. Δεν αποκλείει οριστικά το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει τα ντοκουμέντα στο μέλλον. «Δε γνωρίζω να σας πω, δεν έχω στόχο να τα χρησιμοποιήσω προς το παρόν», λέει χαρακτηριστικά.. Ανέφερε ότι έχει δώσει στικάκια με ηχογραφήσεις στην πολιτική ομάδα διαπραγμάτευσης αλλά δεν γνωρίζει αν τα έχουν ακούσει.
Ο πρώην υπουργός επέμεινε στην ορθότητα των επιλογών του, λέγοντας, σε γενικές γραμμές, ότι το σχέδιο του υπονομεύθηκε από την τρόικα και προδόθηκε την κρίσιμη στιγμή από την ίδια την κυβέρνηση. Ορισμένες αναφορές του δε, τοποθετούνται στις παρυφές θεωρίας συνωμοσίας. Είπε, για παράδειγμα, ότι η Κίνα είχε συμφωνήσει να ανοίξει γραμμή πίστωσης προς την Ελλάδα, όμως αυτό δεν έγινε έπειτα από παρέμβαση της καγκελαρίου Μέρκελ.
Ο κ. Βαρουφάκης επιβεβαίωσε ότι είχε προετοιμάσει ένα παράλληλο σύστημα πληρωμών με βάση τους ΑΦΜ των πολιτών. Πρόθεση του ήταν, σε περίπτωση που έκλειναν οι τράπεζες, να εκβιάσει την ΕΚΤ με αναδιάρθρωση των ομολόγων της που κρατάει η Ελλάδα. Διέψευσε ότι είχε σχέδια για «διπλό νόμισμα», αλλά επιβεβαίωσε ότι εξέταζε ένα σύστημα εξωτραπεζικών ηλεκτρονικών συναλλαγών για την αντιμετώπιση της τραπεζικής αργίας. «Οχι παράλληλο νόμισμα, αλλά παράλληλο σύστημα πληρωμών», υποστήριξε. Αρνήθηκε πάντως κατηγορηματικά ότι γινόταν χακάρισμα των φορολογικών λογαριασμών των πολιτών. «Κανείς δεν προσπάθησε να χακάρει τίποτε, αλλά είναι στη δικαιοδοσία του υπουργού η Γενική Γραμματεία Εσόδων», ανέφερε. Ωστόσο, όπως είπε, η κυβέρνηση αρνήθηκε να φτάσει ως εκεί, ονοματίζοντας τον Γιάννη Δραγασάκη ως τον άνθρωπο που πρωτοστάτησε στην απόρριψη του σχεδίου.
Σε άλλο ερώτημα αναφορικά με το αν υπήρχε κάποια ομάδα που είχε ευθύνη για το plan X, ο πρώην υπουργός Οικονομικών απάντησε «βεβαίως», ενώ κατόπιν σχετικού ερωτήματος ανέφερε πως επικεφαλής της ομάδας ήταν ο ίδιος αλλά δεν θα ήθελε να αναφέρει άλλα ονόματα. Σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη, στον στενό πυρήνα «έξι επτά ατόμων» της διαπραγματευτικής ομάδας είχε συμφωνηθεί να διαταχθεί αναδιάρθρωση των εν λόγω ομολόγων εάν οι εταίροι προκαλούσαν το κλείσιμο των τραπεζών. Η απειλή όμως δεν έγινε πράξη, καθώς – όπως υποστηρίζει ο πρώην υπουργός Οικονομικών – όταν ήλθε η ώρα της απόφασης ο ίδιος μειοψήφησε. «Τότε κατάλαβα ότι η ήττα ήταν προδιαγεγραμμένη».
Το δημοψήφισμα
Eρωτηθείς για τις κρίσιμες μέρες του δημοψηφίσματος, ο κ. Βαρουφάκης δήλωσε ότι η απόφαση για προσφυγή στις κάλπες ελήφθη από τον Αλέξη Τσίπρα μετά τις διαπραγματεύσεις κορυφής στις Βρυξέλλες στα τέλη Ιουνίου, οι οποίες ναυάγησαν παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός «ουσιαστικά αγνοώντας τις δικές μου εισηγήσεις [τα] είχε αποδεχθεί σχεδόν όλα».
Σημείωσε ότι ο ίδιος ήταν επιφυλακτικός απέναντι στο δημοψήφισμα καθώς έβλεπε το ενδεχόμενο «να πάμε στο δημοψήφισμα ζητώντας το ‘Όχι’» αλλά εν τέλει να γίνουν δεκτά τα αιτήματα των δανειστών.
Οι τίτλοι τέλους της συμμετοχής του στην κυβέρνηση ήλθαν αφού, το βράδυ του δημοψηφίσματος, ο πρωθυπουργό του «εκδήλωσε την απόφασή του να συνθηκολογήσει» και δέχτηκε τις προτάσεις των θεσμών.
Ερωτηθείς για την εικόνα που αντιμετώπισε όταν μπήκε στο Μαξίμου (προφανώς μετά τη γνωστοποίηση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος), ο κ. Βαρουφάκης απαντά: «Από την πρώτη στιγμή, πριν δω καν κανέναν, πριν συνειδητοποιήσω ότι έχω δει κάποιον, ένιωσα μια ηλεκτρισμένη αρνητικά ατμόσφαιρα».
Οπως είπε, ήταν αντίθετος με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, όταν το ανακοίνωσε ο κ. Τσίπρας λέγοντας ότι αν και είχε συμφωνήσει να έχει ο ίδιος εμπλοκή στο πρόγραμμα τελικά το έμαθε από τις εφημερίδες. Τότε κατάλαβε ότι υπήρχε αναντιστοιχία λόγων και έργων.
Για τις διαπραγματεύσεις είπε ότι δεν έπρεπε να είναι υπόθεση συμβιβασμού το θέμα του χρέους. Στην «καυτή» συζήτηση με τον Γ. Ντάισελμπλουμ, τόνισε ότι είπε στον Ολλανδό ότι ήθελε να υπάρξει ένας συμβιβασμός μεταξύ Μνημονίου και του προγράμματος. Ο κ. Ντάισελμπλουμ του είπε ότι είτε θα αποδεχόταν το πρόγραμμα είτε θα σταματούσε η χρηματοδότηση με τον κ. Βαρουφάκη να το θεωρεί εκβιασμό.
Μιλώντας στον Αλέξη Παπαχελά, ο κ. Βαρουφάκης σημειώνει πως βασικό «όπλο» της Αθήνας θα ήταν η απειλή για αναδιάρθρωση των ελληνικών ομολόγων, αξίας 27 δισεκατομμυρίων ευρώ, που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Σύμφωνα με τον κ. Βαρουφάκη, στον στενό πυρήνα «έξι επτά ατόμων» της διαπραγματευτικής ομάδας είχε συμφωνηθεί να διαταχθεί αναδιάρθρωση των εν λόγω ομολόγων εάν οι εταίροι προκαλούσαν το κλείσιμο των τραπεζών. Η απειλή όμως δεν έγινε πράξη, καθώς – όπως υποστηρίζει ο πρώην υπουργός Οικονομικών – όταν ήλθε η ώρα της απόφασης ο ίδιος μειοψήφησε.
Στην ερώτηση για το πόσες ημέρες είχε χρήματα το κράτος ο κ. Βαρουφάκης ανέφερε ότι αρμόδιοι παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του είπαν ότι είχαν μόλις 12 ημέρες. «Κι όμως, καταφέραμε να αντέξουμε μέχρι τον Ιούνιο και να πληρώνουμε μισθούς και συντάξεις».
Για την περιβόητη συνέντευξη τύπου με τον πρόεδρο του Eurogroup τόνισε ότι ενώ στην αρχή είχαν συμφωνήσει να κυλήσουν όλα ομαλά όταν του ετέθη θέμα για την τρόικα τότε απάντησε δεν μπορούσε να αποδεχθεί αυτή την εικόνα απαξίωσης της ελληνικής οικονομίας με τους τροικανούς να εισβάλουν στα υπουργεία. «Αυτό δεν μπορούσε να συνεχιστεί», είπε ο πρώην υπουργός.
«Μου έκανε μεγάλη εντύπωση ότι εκνευρίστηκε τόσο πολύ, έσκυψε στο αυτί μου και μου είπε: Μόλις σκότωσες την τρόικα».
Εξαπέλυσε επίθεση στην ΕΚΤ και τον Μ. Ντράγκι γιατί τράβηξε την πρίζα της ρευστότητας ενώ για το πρώτο Eurogroup που πήγε ανέφερε ότι ζήτησε να υπάρξει συμβιβασμός του υπάρχοντος προγράμματος με το νέο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Μετά μίλησε ο Μ. Σαπέν ενώ παρενέβη ο κ. Σόιμπλε ο οποίος είπε ότι οι εκλογές δεν μπορούν να αλλάξουν ένα πρόγραμμα.
Κατηγόρησε τους δανειστές ότι δεν είχαν ούτε μία σελίδα πρότασης ενώ αντίθετα ο ίδιος είχε συγκεκριμένες προτάσεις.
