Η 31η Μαΐου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (World No Tobacco Day), με απόφαση που έλαβε το 1988 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), για να υπενθυμίσει στο παγκόσμιο κοινό τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος.
Εκστρατεία που επικεντρώνεται στην προστασία της νεολαίας από τον καπνό, προωθεί το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Δήμου Περιστερίου «Οδοιπορικό», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος.
H Λέα Ευσταθίου, Κοινωνιολόγος-Εγκληματολόγος, Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας του «Οδοιπορικό», έστειλε το παρακάτω άρθρο, προς ενημέρωση όλων των πολιτών του Περιστερίου.
31 Μαΐου: “Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος”
«-Τι σου λένε οι γονείς σου για το κάπνισμα;
-Μου εύχονται να μην καπνίσω ποτέ κυρία.
-Θα πεις στη μαμά και τον μπαμπά ότι μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα πράγματα από το να εύχονται απλά!»
Ο συγκεκριμένος διάλογος πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της υλοποίησης εκπαιδευτικού προγράμματος σε μαθητές της Στ΄τάξης Δημοτικού Σχολείου Περιστερίου, το οποίο βασίστηκε στο εκπαιδευτικό υλικό «Κάπνισμα; Όχι εμείς!». Το συγκεκριμένο υλικό, αποτέλεσμα συνεργασίας Κέντρων Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας με επιστημονικούς φορείς στον τομέα της πρόληψης και αντιμετώπισης της χρήσης ουσιών, ενισχύει την ικανότητα των μαθητών -εμπλέκοντάς τους ενεργά και με βιωματικό τρόπο- να μαθαίνουν και να αποφασίζουν υπεύθυνα και συνειδητά σε σχέση με το κάπνισμα.
Το κάπνισμα είναι μια επιβλαβής συνήθεια για την υγεία του ανθρώπου, η οποία είναι παγκοσμίως διαδεδομένη ωστόσο έχει πλέον μελετημένη διαδρομή και πορεία εξέλιξης.
Κανείς δε γίνεται καπνιστής από τη μια στιγμή στην άλλη. Από την παιδική ηλικία τα παιδιά παρατηρούν τρόπους και συνήθειες των γονέων και των ατόμων του ευρύτερου οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Εάν τα οικεία τους πρόσωπα καπνίζουν, το κάπνισμα αναδεικνύεται σε ένα φυσιολογικό κομμάτι της οικογενειακής ζωής, άρρηκτα συνδεδεμένο με τις αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας. Όταν στην οικογένεια δεν εκφράζεται προβληματισμός ή δυσαρέσκεια σε σχέση με το κάπνισμα, οι καπνιστές γονείς και συγγενείς στο περιβάλλον του παιδιού έχουν τη δύναμη να λειτουργήσουν ως πρότυπα, τα οποία θα «επιτρέψουν» τη δοκιμή του καθοριστικού πρώτου τσιγάρου και των άλλων, που θ΄ ακολουθήσουν.
Στην εφηβεία το παιδί θα εμπλακεί σε μια διαδικασία διαμόρφωσης της προσωπικής του ταυτότητας και αναζήτησης της προσωπικής του αξίας. Η ανάγκη αποδοχής αλλά και η επίδραση από την ομάδα των συνομηλίκων μεγιστοποιείται. Σε αυτήν την ηλικία, πραγματοποιείται -για την πλειοψηφία όσων γίνονται στην πορεία καπνιστές- η πρώτη δοκιμή, με φίλους που καπνίζουν. Η αποφυγή καπνιστικής συμπεριφοράς στην ευαίσθητη περίοδο της εφηβείας εξαρτάται από τη σχέση που ήδη έχουμε χτίσει με τον έφηβο και πόσο έχουμε επενδύσει στην πρόληψη από μικρή ηλικία. Όταν οι γονείς επικοινωνούν ουσιαστικά, μοιράζονται σκέψεις και προβληματισμούς με τα παιδιά τους, αυτά αισθάνονται πιο ασφαλή συναισθηματικά και επιθυμούν να προστρέξουν στο οικογενειακό πλαίσιο για υποστήριξη, όταν αντιμετωπίσουν δυσκολίες. Η ύπαρξη ενός θετικού οικογενειακού περιβάλλοντος, που προάγει την έκφραση και διαχείριση των συναισθηματικών δυσκολιών και την αναζήτηση υγιεινών τρόπων συμπεριφοράς θα λειτουργήσει προστατευτικά για τον έφηβο, μειώνοντας σημαντικά τις πιθανότητες ν΄ αναζητήσει πρόσκαιρη και αβέβαιη ικανοποίηση στην εμπειρία του καπνίσματος.
Οι γονείς που είναι κοντά στα παιδιά τους, βρίσκονται στην πλεονεκτική θέση να μπορούν να αντιληφθούν ανάγκες και προβληματισμούς, που σχετίζονται με την υιοθέτηση ριψοκίνδυνων συμπεριφορών, όπως αυτή του καπνίσματος. Μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πρόληψη του καπνίσματος, έχοντας επίγνωση της επιρροής και ευθύνης της δικής τους συμπεριφοράς στις συνήθειες των παιδιών τους. Η έγκυρη ενημέρωση των γονέων για το θέμα και η ήρεμη και χωρίς εντάσεις συζήτηση με τα παιδιά, διευρύνει τις αντιλήψεις που αυτά (θα) έχουν για το κάπνισμα και τις συνέπειές του, απομυθοποιώντας και αποδυναμώνοντάς το. Εξίσου σημαντικό είναι τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με ανθρώπους οι οποίοι δεν καπνίζουν και συμμετέχουν σε δραστηριότητες που τους δίνουν την ευκαιρία να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους, να εκτιμήσουν και να προστατεύσουν το σώμα και τον εαυτό τους.
